Orman yangınları, depremlere üzüntümüz sürerken, Balıkesir Sındırgı’da 6.1 büyüklüğünde depremin olduğu gün, okulum Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs’teki bazı ağaçların kesildiği haberi ile üzüntüm katmerlendi.
Rana Ata’nın tez çalışması: 1995 yılında yazılmış. Adı: “Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs Bahçesi ve Korusu – Güney Kampüs Florası”. Rektör Prof. Dr. Ayşe Soysal’ın teşekkür yazısı ile başlıyor. “1994 yılında Prof. Dr. Faik Yaltırık’ın önerisi ve rektör Prof. Dr. Üstün Ergüder’in onayı ve desteği ile Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı’nda görevli bahçe uzmanı orman mühendisi Galip Koçan’ın gayretleri ile “İsviçre Ormanı” diye adlandırılan ağaçlık alan arboretum sahası olarak ayrılmıştır.” yazısı yazarın önsözünde yer alıyor. Bu kitabı bana babamın kıymetli öğrencilerinden orman mühendisi Dr. Nejat Çelik Bey hediye etti. Babamın adı geçen “BÜ Güney Kampüs Florası” ile ilgili bir yazı hazırlayacağıma söz verdim.
Bir yandan kitap ve araştırma yazılarım devam ederken, 1995 yılında yayınladığımız “Devletin Evi Saray” kitabımız odaklı bir yazı hazırlıyorum, yazarı Prof. Dr. Metin Sözen. Malum Metin amcayı kaybettik. Önsöz’ünü Sandoz Türkiye kurucularımızdan Dr. Edgar Poffet yazmıştı. Doktor Bey’i de bu yıl Şubat ayında Saint Esprit Katedrali’nden uğurlamıştık. Yazı, kitap işlerime, yapabildiğimizce Dragos yaz tatilimize, ev, yemek sorumluluklarıma biraz ara verip, kitap girişleri yaparak ruhumu da dinlendirmek istedim Suadiye’deki çalışma odamda, müzik dinleyerek. Üç kitap seçtim kitaplığımdan.
Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları I – Gymnospermler Angiospermler (A-G)
Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları 2 – Angiospermler (H-Z)
Editör: Prof. Dr. Ünal Akkemik Bölüm Yazarları (Alfabetik sırayla):
Ahmet Emre Yaprak (Ankara Ü. Fen Fakültesi) Ali Kavgacı (Batı Akdeniz Ormancılık Arş. Enst.) Ali Kaya (Orman Mühendisi)
Aliye Aras (İstanbul Ü. Fen Fakültesi) Bahadır Altun (Ahi Evran Ü. Ziraat Fakültesi) Barbaros Yaman (Bartın Ü. Orman
Fakültesi) Bilge Tunçkol (Bartın Ü. Meslek Y. Okulu) Dilek Oral (İstanbul Ü. Orman Fakültesi) E. Burcu Yeşilyurt (Biyolog)
Emrah Yüksel (Artvin Çoruh Ü. Orman Fakültesi) Ernaz Altundağ Çakır (Düzce Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi) Galip Akaydın (Hacettepe Ü. Eğitim Fakültesi) Gamze Tuttu (Çankırı Karatekin Ü. Orman Fakültesi) Gençay Akgül (H. Bektaş Veli Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi) Gül Nilhan Tuğ (Ankara Ü. Fen Fakültesi) Güven Aksu (Artvin Çoruh Ü. Orman Fakültesi) H. Tuncay Güner (İstanbul Ü. Orman Fakültesi) Halil Çakan (Çukurova Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi) Hatice Yılmaz (İstanbul Ü. Orman Fakültesi) Hayal Akyıldırım (Artvin Çoruh Ü. Orman Fakültesi) Hüseyin Fakir (Süleyman Demirel Ü. Orman Fakültesi) İsa Başköse (Biyolog) Mehmet Çiçek (Pamukkale Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi) Mehmet Fırat (Van 100.Yıl Ü. Eğitim Fakültesi)
Mehmet Yavuz Paksoy (Munzur Ü. Mühendislik Fakültesi) Mehtap Öztekin (İç Anadolu Ormancılık Arş. Enst.) Meral Avcı (İstanbul Ü. Edebiyat Fakültesi) Necmi Aksoy (Düzce Ü. Orman Fakültesi) Nesibe Köse (İstanbul Ü. Orman Fakültesi) Neval Özkan (Düzce Ü. Orman Fakültesi) Nihan Koçer (Düzce Ü. Orman Fakültesi) Nurgül Karlıoğlu (İstanbul Ü. Orman Fakültesi) Özgür Eminağaoğlu (Artvin Çoruh Ü. Orman Fakültesi) Rüya Yılmaz (Orman Mühendisi) Saime Başaran (Batı Akdeniz Ormancılık Arş. Enst.) Salih Sercan Kanoğlu (N. Gökyiğit Botanik Bahçesi) Serdar Aslan (Düzce Ü. Orman Fakültesi) Şükran Kültür (İstanbul Ü. Eczacılık Fakültesi) Tolga Ok (K. Maraş Sütçü İmam Ü. Orman Fakültesi) Turgay Birtürk (Düzce Ü. Orman Fakültesi) Ünal Akkemik (İstanbul Ü. Orman Fakültesi) Zeki Aytaç (Gazi Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi)
Bu Eser; Orman Botaniği bilim alanında yapmış oldukları büyük katkılardan dolayı Saygıdeğer hocalarımız Prof. Dr. Hayrettin Kayacık ve Prof. Dr. Faik Yaltırık’a ithaf olunur…
T.C. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanlığı ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü tarafından imzalanan protokol çerçevesinde hazırlanmıştır.
Yayın Tarihi: 2014-05-01
ISBN: 9786054610488
Kategori: Bilim
Tasarım: Şener Fakıoğlu
Bakan Önsöz: Prof. Dr. Veysel Eroğlu
Rektör Önsöz: Prof. Dr. Yunus Söylet
Önsöz: Prof. Dr. Ünal Akkemik
Türkiye, sahip olduğu zengin florası ile dünyanın en önemli gen merkezlerinden biridir. Bu zenginlik içerisinde odunsu bitkilerin de önemli bir yeri vardır. Türkiye’nin bitki çeşitliliği, 1700’lü yıllardan bu yana botanistlerin ilgisini çekmiş, 18. ve 19.yüzyıllarda birçok yabancı botanist tarafından flora çalışmaları yapılmış, yeni bitki türleri tanımlanmıştır. 20. yüzyılda ise P.H. Davis’in editörlüğünde çok sayıda botanistin katkı sağladığı 10 cilt halinde yazılan “Flora of Turkey and East Aegean Island” adlı eser Türkiye Florasını büyük oranda ortaya koymuştur. Sonraki yıllarda Türk botanistler tarafından
11.cildi yayımlanmıştır. Devam eden flora ve sistematik botanik çalışmalarıyla her geçen gün yeni yeni türler tanımlanmaya devam etmektedir. Türkiye’nin florasında 550’den fazla ağaç ve çalı, 300’den fazla da yarı çalı doğal yetişmektedir. Buna ek olarak son yıllarda park ve bahçelerde yaygınlaşan egzotik türlerle odunsu bitki türlerinin sayısı binleri aşmıştır. Özellikle kültivarların çoğalması, tepe formu, yaprak rengi gibi daha görsel kültivarların oluşturulmasıyla park ve bahçeleri süsleyen bitki çeşitliliği giderek artmaktadır. Diğer yandan özellikle şehirleşme ile beraber doğal yapının ve özellikle de bitkilerin korunması yönündeki ilgi hızla artmaya başlamıştır. Ağaçları, çalıları, çiçekleri ya da diğer süs bitkilerini konu alan çeşitli kitaplar yayımlanmıştır. Kimisi önemli ağaç ve çalıları, kimisi renklerine göre çiçekleri, kimisi de bir il, yöre ya da bölgenin bitkilerini konu edinmiştir.
Bu kitapta ise Türkiye’de doğal yetişen hemen hemen tüm odunsu bitkiler (ağaç ve çalılar), bazı yarı odunsular ve ülkemizin park ve bahçelerinde yaygın bir şekilde görülen egzotik ağaç ve çalılar ele alınmıştır. Kitap bu yönüyle ve kapsamıyla ülkemizde yazılmış ilk Türkçe eser niteliğindedir. Kitaba, daha çok süs bitkisi özelliği taşıyan ve sayıları binlerce olan (örneğin Chamaecyparis lawsoniana türünde 200’den fazla olan) kültivarlara, kitabın bir süs bitkileri kitabı olmaması nedeniyle yer verilmemiştir. Türkiye’nin ağaç ve çalılarını konu alan kitabın hazırlanmasındaki amaç; başta orman mühendisleri olmak üzere, peyzaj mimarları, doğaya ilgi duyan toplumun tüm kesimleri, orman fakültelerinin orman ve orman endüstri mühendisliği bölümleri ile peyzaj mimarlığı bölümü, ziraat mühendisliği, fen fakültelerinin biyoloji bölümlerinde okuyan öğrencilerle ve botanik alanında çalışan akademisyenlere temel bir kaynak hazırlamaktır. İlk baskısı kısa zamanda tükendikten sonra ortaya çıkan yoğun talep üzerine ikinci baskısı, kullanım kolaylığı da dikkate alınarak ve güncellenerek tek cilt halinde hazırlanmıştır. İkinci baskının yayımlanmasındaki desteklerinden dolayı İ.Ü. Orman Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Ahmet Yeşil’e, Orman Genel Müdürü Sayın İsmail Üzmez’e, Genel Müdür Yardımcı Sayın Ahmet İpek’e ve Dış İlişkiler, Eğitim ve Araştırma Dairesi Başkanı Sayın Musa Kaya’ya teşekkürlerimi sunarım.
Böylesine kapsamlı bir kitabın bir ya da birkaç yazar tarafından yazılması çok zor ve çok uzun zaman isteyen bir süreçtir. Bu tür bir kitaba büyük bir ihtiyaç duyulması, ülkemizin değişik üniversitelerinde odunsu bitkiler konusunda yetişmiş uzmanların bulunması ve üniversitelerimizde önemli bir birikimin oluşması kitabın hazırlanmasını kolaylaştırmış, konusunda uzman ve değişik akademik aşamalarda olan 41 yazarın, bölümlerin yazılmasıyla ilgili davetimizi kabul etmesi kitabın yazılmasını olanaklı kılmıştır. Bu bağlamda, kitabın yazılmasına katkı sağlayan tüm yazarlara yürekten teşekkür ederim. Ayrıca bazı cins ve türlerin renkli fotoğrafları için yazarlar dışında da bazı meslektaşlarımızdan ve bilim insanlarından destek alınmıştır. Fotoğraf sahiplerinin adları fotoğrafların üzerinde belirtilmiş olup desteklerinden dolayı teşekkürlerimi sunarım. Kitap hazırlanmasındaki en önemli aşamalardan biri de, üretilen bilgilerin okuyucuya en güzel şekilde sunulmasıdır. Bu bağlamda büyük emek harcayan Yayın Şube Müdürü Sayın Sezgin Kara’ya, tüm sayfa tasarımlarını titizlikle, büyük bir sabır ve özenle yapan Levent Kıran ve Şener Fakıoğlu’na ve elektronik ortama aktarılmasında teknik destek sağlayan Araş. Gör. Ferdi Akarsu’ya içtenlikle teşekkürlerimi sunarım. Kitap; 631’u doğal, 199’u da egzotik olan toplam 830 türden oluşmaktadır. Egzotik türlerden 14’ü doğallaşma eğilimdedir. Bu 830 türden de 773’u fotoğraflarla, kalan 57’i de fotoğrafsız olarak verilebilmiştir. Hazırlanmasında büyük emeği geçen tüm yazarlar adına kitabın, tüm meslektaşlarımıza ve ilgililere yararlı olmasını dilerim.
Ön Kapak (Soldan sağa)
-Pinus nigra Arnold subsp.pallasiana (Lamb.) Holmboe (Ünal Akkemik)
-Rhamnus kayacikii Davis & Yaltırık (Mehmet Fırat)
-Crataegus yaltirikii Dönmez (Mehmet Fırat)
Arka Kapak (Yukarıdan aşağıya)
-Apocynum venatum L. (Mehmet Fırat)
-Juniperus excelsa M. Bieb. (Ünal Akkemik)
-Euonymus europeaus (Özgür Eminağaoğlu)
-Erica arborea L. (Ünal Akkemik)
-Rosa pimpinellifolia L. (Ünal Akkemik)
“Saygıdeğer hocam Prof. Dr. Faik Yaltırık’a en derin saygılarımızla, 09.10.2014” Ünal Akkemik, imzalı 2 cilt.
10 Ekim 2014’te anne ve babamın Levent’teki evinde Ünal Bey ve İ.Ü. Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim
Dalı’ndaki değerli akademisyenler; Dr. Hatice Yılmaz, Doç. Dr. Nesibe Köse, Yrd. Doç. Dr. Nurgül Karlıoğlu, Tuncay Güner’i ağırladık. Fotoğraflar çektik. Bu kadirşinas toplantıda anlatılan anıları kaleme aldım. Babam çok mutlu olmuştu. Hayrettin (Kayacık) amca da yaşasaydı çok mutlu olur, gurur duyardı.
Rhamnus kayacikii Davis & Yaltırık ERBG Herbaryum kataloğunda yer alıyor. Rhamnus cehri, Crataegus alıç demek. Prof. Dr. Turhan Baytop’un “Türkiye’de Bitkilerle Tedavi” kitabı, başka eserleri gibi arşivimizde. Levent’e gittiğimizde inceleyeceğim. Kitapların kapağının tüm zemini Quercus infectoria subsp.veneris kabuğu (Ünal Akkemik) imiş. Ön ve arka kapak, sırtı tam bir doğal sanat eseri. Çok ilham verici.
“Türkiye’deki Fosil Ağaçlar Üzerine” Prof Dr. Ünal Akkemik ile Söyleşi’mizi RE Books Arts’tan dileyen okuyabilir.
Türkiye’nin Doğal Gymnospermleri (Açık Tohumlular)
Zamansız bir şekilde aramızdan ayrılan Prof. Dr. Asuman Efe’ye adanmıştır.
Editörler: Prof. Dr. Faik Yaltırık – Prof. Dr. Ünal Akkemik
Yayınevi: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü
Yayın Tarihi: 2011-01-01
Grafik Tasarım: Nihal Okur
Kategori: Bilim
ISBN: 9786056014314
“Prof. Dr. Asuman Efe – Anneler Günü Özel “ yazımı dileyen RE Books Arts’tan okuyabilir.
Üç kitap girişi yaparken iki detay gözüme çarptı.
214 sayfalık “Türkiye’nin Doğal Gymnospermleri (Açık Tohumlular)” kitabı 2011 tarihinde T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı,
736 sayfalık “Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları I – Gymnospermler Angiospermler (A-G)”, 680 sayfalık
“Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları 2 – Angiospermler (H-Z) kitapları 2014 yılında T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yayınlanmış. 3 yılda Orman Bakanlığının adı değişmiş.
Bu ayki Güncel Kadın köşemde yayınlanmış olan “Ağaç Yemini ve Ağaç Perileri” yazımda Hayrettin amca ve babamın bakanlıkla ilgili aklımda kalan konuşmalarını aktarmıştım:
“Küçüklüğümden itibaren beni babam fakülteye çıkartırdı. Hayrettin amca, Burhan amca, Gökhan (Eliçin, Prof. Dr.) amca beni pek severler ve onların akademik konuşmalarını dinlemekten çok hoşlanırdım. Diğer kürsülerdeki pek çok hoca da Levent’te otururdu, zaten komşumuzdu. Ailece görüşürdük. Aklımda kalanları yazacak olursam: Öncelikle T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı adının değişmesi gerektiğinden bahsederlerdi. Biraz da içerlerlerdi. “Tarım, ziraat ayrı, orman ayrı konular” derlerdi. T.C. Orman Bakanlığı’nın ayrı bir bakanlık olmasını talep ederlerdi. Yanılmıyorsam zaman zaman bakanlıkların adları, içerikleri değişti. Prof. Dr. Selahattin İnal, Prof. Dr. Fikret Saatçioğlu gibi İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi’nden yetişmiş, mühendis ve hocaların bakan olmasını memnuniyetle karşılar, şayet bakan orman fakültesi mezunu değilse müsteşar ya da genel müdürlerle irtibatta olurlardı. Bakanlıklar konusunda Selahattin Bey amca (uzaktan akrabamız), ve Fikret Bey amcanın adı geçerdi. Babamın çok büyük saygısı vardı hocalarına, Saatçioğlu gibi hocaların yeri ayrıydı.”
Her ne kadar hafızamda doğru kaldığı teyidine sevinsem de Hayrettin amca ile babamın teşhislerine saygı duymam gerekir diye düşünüyorum.
2. detay ise 2014 yılında basılan kitapta “T.C. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi” yazıyor, ama şimdilerde
“Cerrahpaşa” ibaresi de eklenmiş. Cerrahlık tıp ile alakalı değil mi? Orman ile cerrahlık nasıl bağdaştırılmış bilemedim.
Kadirşinaslık, vefa; güzel, ulvi, yüce bir duygu.
Babamın, hocalarının, çağdaşlarının yetiştirdiği kıymetli nice (tanıyabildiğim) öğrencileri ki şimdi çoğu profesör, mesleğinde başarılı, ağacı, ormanı seven, sahip çıkan çalışkan, saygılı mühendisler olmuşlar. Bazı öğrencileri, meslektaşları öyle güzel anılarını anlatıyor ki hemen not almaya çalışıyorum. Babam, dostları, iş hayatımın içinde tanıdıklarım, gözlemlediklerim, kaleme aldıklarım çok çalışkan, üretkenler.
Bilim, sanat odaklı kültür bence en büyük zenginlik.
Ve tabii bu dünyadan göçüp gitseniz bile arkanızdan iyiliklerle yad edilmek. Bence en büyük manevi miras.
Örnek aldığım nice çalışkan, üretken, saygılı, yazılı ve sözlü metinlerinin dili, çizimleri, sofra kültürü, giyim kuşamdaki sade uyumu olgunlaşmış kişilere teşekkür ve saygılarımı takdim etmek istedim “Ormancılıkta Kadirşinaslık” yazımla.
Babam Prof. Dr. Faik Yaltırık ve çağdaşlarının yetiştirdiği kıymetli hocaların, orman mühendislerinin halkı bilgilendirici bilimsel paylaşımlarının izlenmesini, okuyup bilgilenilmesini faydalı görüyorum.
