Karşıyaka Belediyesi’nin düzenlediği “Mustafa Kemal ve Karadeniz Vapuru” söyleşisi Çatı Bostanlı seminer salonunda gerçekleşti. Toplantıya konuşmacı olarak koleksiyoner Mert Rüstem katıldı.
Karşıyaka Belediyesi Kültür Sanat Müdürü Leyla Keskiner ve çok sayıda Atatürk sevdalısının katıldığı söyleşide Mert Rüstem, Mustafa Kemal’in, 1923 yılının Şubat ayında İzmir İktisat Kongresi’ni topladığını ve yaptığı çağrıda; her il ve ilçeden işçi, çiftçi, esnaf, sanayici ve zanaatkarın davet edildiğini söyledi.
Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’yu işgalden kurtardıktan sonra ülkenin yeniden inşasına başladığını hatırlatan Mert Rüstem şöyle konuştu:
“Yıllar boyu cepheden cepheye koşmuş, türlü zorluklar yaşamış olan halkın elinde avucunda bir şey yoktur. Bir de üstüne Osmanlı’nın 160 milyon altın liralık borcunun %70’i yaklaşık 100 milyon altın lirasını ödemeyi Lozan’da taahhüt etmiştir.
Ülkenin kalkınması, üretmesi ve ihracat yapması gerekmektedir. Kapitülasyonların kaldırılmasından sonra yabancılar da ülkemizden ayrılmaya başlamıştır.
Halk yoksuldur
Mustafa Kemal önce 1923 Şubat ayında İzmir İktisat Kongresi’ni toplamış ve çağrıda her il ve ilçeden işçi, çiftçi, esnaf, sanayici, zanaatkar davet edilmiştir. Toplanan kongrede bir de yerli malları sergisi yapılmıştır. Üreticinin, işçinin, esnafın, çiftçinin, sanayicinin sorunları dinlenmiş, yeni devletin ticari yol haritası belirlenmiş, sorunlar not edilmiştir.
İhracat için önce Bursa’da bir sergi yapılması planlanmış. Fakat yabancı tüccarların gelmeyeceği düşünülmüştür. Mustafa Kemal, “Onların gelmesini beklemeyelim; biz gidelim” fikrini söylemiş, hemen uygulamaya geçilmiştir. Karadeniz vapuru şehirler arası hatlardan alınarak Seyyar Sergi için değişiklikler yapılmıştır.
Gemi yeniden düzenlenmiştir. O yıllarda ülkemizde var olan hammaddeler, üretimler bu gemide sergilenmiş, gemi yola çıkmadan önce Mustafa Kemal ziyaret etmiş ve hazırlıkları çok beğenmiştir. Bu gemi sadece ihracat malları ile donatılmamış, gemiye tüccarların yanı sıra bir kaç yabancı dil konuşan kadın erkek pek çok yolcu alınmıştır. İçlerinde öğretmenler, sanatçılar, gazeteciler de vardır. Gemide ayrıca Cumhurbaşkanlığı orkestrası da vardır. Gidilen limanlarda 1923’te kurulan Cumhuriyet ile 3 yıl gibi kısa sürede kadın ve erkeğin birlikte temsil ettiği Türk halkının ulaştığı modern yaşam tarzı ve kültürü tüm dünyaya tanıtılmıştır.”
Yola çıkan geminin, 13 Avrupa ülkesinde 16 liman kentine uğradığını ve 44 yabancı kılavuz kaptanın alındığını anlatan Rüstem, “Gemide 16 balo ve ziyafet verilmiş ayrıca gemi dışında 36 ziyafete iştirak edilmiştir. Seyyar Sergi’yi gezen kişi sayısının ise toplamda 65 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir. Eski düşmanları ve yabancıları dosta, dostları müşteriye dönüştürmek’ amacıyla hareket eden ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yürüyen bir parçası olan ‘Seyyar Sergi Karadeniz Vapuru’, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Diplomasi Tarihi ve Dünya Tarihi açısından önemli bir örnektir” diye konuştu.
Mert Rüstem, Karşıyaka Belediye Başkanı Yıldız Ünsal’a böyle bir etkinlik düzenlediği ve verdiği destek nedeniyle teşekkür etti.
