SKD Türkiye, UN Global Compact Türkiye ve TÜSİAD işbirliğinde hayata geçirilen İş Dünyası Plastik Girişimi’nin (İPG) final raporu 30 Mayıs’ta kamuoyu ile paylaşıldı. Rapora göre, 5 yıl önce oluşturulan girişime dahil olan kurumların plastik kullanımı azaltımında yüzde %173’luk başarı elde edildi.
2019 yılında hayata geçirilen İş Dünyası Plastik Girişimi (İPG) kapsamında 2023 yılı sonuna kadar 43 imzacı şirket toplam 44.279 ton taahhüt verdi. Şirketlerin çoğu hedeflerini aşarak %100’ün üzerinde azaltım sağladı. Toplam 76.443 ton azaltım raporlanarak taahhütlerde % 173 oranında başarı sağlandı.
Taahhüt veren 43 şirketten 1 tanesi ambalaj üreticileri, 11 tanesi ambalajlı tüketim malları, 3 tanesi dayanıklı tüketim malları, 3 tanesi ham madde üreticileri, 10 tanesi holding ve 15 tanesi perakende, hizmet, gıda sektöründen oldu.
Koç Holding ev sahipliğinde gerçekleştirilen final raporu tanıtım toplantısının hoş geldiniz konuşmasını Koç Holding Kurumsal İletişim ve Dış İlişkiler Direktörü Burçin Girit yaptı.
Hoş geldiniz konuşmasının ardından, UN Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi ve Koç Holding Sürdürülebilirlik Koordinatörü Ebru Bakkaloğlu Tüzecan moderasyonunda, SKD Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ediz Günsel, UN Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Cemal Dördüncü ve TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi, Enerji, Çevre ve İklim Değişikliği Yuvarlak Masa Başkanı Cevdet Alemdar‘ın konuşmacı olarak yer aldıkları Açılış Paneli gerçekleştirildi.
SKD Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ediz Günsel “İklim değişikliğiyle birlikte artan plastik kirliliği, dünya ve insanlık üzerindeki en büyük tehditlerden biri haline geldi. UNEP raporuna göre, yılda 430 milyon tondan fazla plastik üretiliyor. Bunların üçte ikisini, kısa sürede atığa dönüşen, okyanusları kirleten, zamanla insanların besin zincirine giren kısa ömürlü ürünler oluşturuyor. Karbon nötr ve döngüsel ekonomi modeline ulaşılabilmesi için plastik sektöründe dönüşümün sağlanması gerekiyor. SKD Türkiye olarak iş dünyasını bu konuda harekete geçirmek amacıyla, UN Global Compact Türkiye ve TÜSİAD iş birliğinde başlattığımız İş Dünyası Plastik Girişimi’yle, 2019’dan bu yana önemli aşama kaydettik. Türkiye’de plastik kirliliğine yönelik hayata geçirilen ilk ve tek platform olan girişimde, 2024 itibarıyla 43 imzacıya ulaştık. Şirketlerin verdiği taahhütlerle, yaklaşık 76.443 bin tonluk azaltımla yüzde 173 bir başarıya erişildi. Kararlılıkla eyleme geçen ve dönüşümde öncü rol oynayan şirketleri gönülden kutluyorum.” sözlerine yer verdi.
UN Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Cemal Dördüncü “Plastik modern dünyaya birçok fayda sağlarken, gelinen noktada plastik kirliliğinin yol açtığı sorunlar bu konuda acil adım atmamızı almamızı gerektiriyor. İş Dünyası Plastik Girişimi’ni hayata geçirirken, plastik kirliliğini azaltma yolunda iş dünyasının somut adımlar atmasını teşvik etmeyi ve çok paydaşlı bir işbirliği platformu sunmayı amaçladık. Girişimin yapısını tasarlarken somut, ölçülebilir ve şeffaf olmasına dikkat ettik. Bu anlamda birçok girişimden farklı olarak, hedef ve veri bazlı bir yaklaşım benimseyerek şirketleri sadece taahhüt vermeye değil, bu taahhütlerindeki ilerlemelerini raporlamaya davet ettik. Bugün geldiğimiz noktada girişime dahil olarak bu taahhütleri veren, taahhüt vermekle kalmayarak bu taahhütleri % 173 gibi bir oranla gerçekleştiren şirketlerimizi tebrik ederim.” ifadelerine yer verdi. Sürdürülebilirliğin çok paydaşlı, çok katmanlı ve işbirliği gerektiren bir konu olduğunu vurgulan Dördüncü “Plastik kirliliği gibi, bir aktörün tek başına çözemeyeceği küresel sorunlar işbirliklerini zorunlu kılıyor. Bireysel çabalarla bu tarz çok boyutlu sorunlara çözüm bulmamız mümkün değil. Küresel sorunlarımızı çözmek için kolektif bir mücadele alanı yaratmalıyız.” dedi.
TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Enerji, Çevre ve İklim Değişikliği Yuvarlak Masa Başkanı Cevdet Alemdar “2019 yılında SKD Türkiye, UN Global Compact Türkiye ve TÜSİAD olarak hayata geçirdiğimiz İş Dünyası Plastik Girişimi (İPG) plastik kullanımının ölçümü ve bu çerçevede geliştirilen farklı metotların paylaşımı konusunda çok değerli bir platform oldu. En önemli ticaret ortaklarımızdan Avrupa Birliği (AB)’nde ve ülkemizde döngüsellik ve plastik kirliliği ile mücadele konusunda iş dünyasını ivmelendiren bir dizi düzenleme hayata geçiriliyor. Bu süreçte şirketler tarafından plastik kirliliğini azaltmak ve geri dönüşüm etkinliğini artırmak için gerçekleştirilen teknolojik çözümler ve yenilikçi Ar-Ge çalışmaları da etkili olacak. Bununla birlikte, plastik konusunda şirketlerde geri dönüştürülmüş hammaddeye ve Ar-Ge dahil olmak üzere çalışmalarını destekleyecek fonlara erişim konusunda genel bir ihtiyaç olduğunu görüyoruz. İPG’nin önümüzdeki döneminde, şirketlerin plastik kirliliğinin azaltılmasına yönelik çalışmalarında karşılaştıkları zorluklara yönelik somut çözüm ve eylemlerin hayata geçirilmesinin çok değerli olacağını düşünüyoruz. İPG’nin kuruluşundan bu zamana kadar yaygınlaştırılabilir ve uygulanabilir somut çözümlerle ortak çağrımıza katkı sunan tüm öncü şirketlerimize teşekkür ediyoruz.” dedi.
SKD Türkiye Kıdemli Proje Uzmanı Bükre Deniz‘in rapor bulgularına dair sunumunun ardından, Ellen MacArthur Vakfı Kıdemli Politika Görevlisi Bahar Koyuncu Çaylak Vakfın Küresel Taahhüdünü kapsayan çalışmalara ilişkin bir sunum gerçekleştirdi.
Toplantının ardından İPG imzacısı şirketlerin katılımıyla İş Dünyası Plastik Girişimi’nin ilk fazında edinilen tecrübelerin ve gelecek dönemine yönelik görüş ve önerilerin ele alındığı bir çalıştay oturumu gerçekleştirildi.
Faz 1 Final Raporu Sonucu:
İlerleme dönemi I, İlerleme Dönemi II ve Final Dönemi olarak 3 kez yapılan raporlamalar kapsamında ilk raporlama döneminde %39.9 (17.676 ton), ikinci raporlama döneminde %67.7 (29.980 ton), final raporlama döneminde ise %65 (28.787 ton) olmak üzere toplam %173 (76.443 ton) oranında azaltım raporlanarak taahhütler tamamlandı.
Bu süreçte şirketlerin taahhütlerindeki ilerlemeler azaltım, yeniden kullanım, geri dönüşüm ile geri dönüştürülmüş ve yenilenebilir malzeme kullanımı olmak üzere 4 başlıkta değerlendirildi.
Şirketlerin %86’sı, plastik kullanımını azaltma konusunda geleceğe yönelik taahhütlerini ve hedeflerini belirledi. Bu hedefler genellikle 2025, 2030 ve 2050 gibi belirli yıllara odaklanıyor ve sürdürülebilirlik, geri dönüştürülebilirlik ve karbon nötr üretim gibi ana temaları kapsıyor.
Şirketlerin çoğu hedeflerini aşarak %100’ün üzerinde azaltım sağladı. %86’sı ambalaj/ ambalaj bileşeni ve/veya ürün/ürün bileşenlerinin geri dönüştürülebilirliğini artırmak için herhangi bir kimyasalın varlığını ortadan kaldıracak bir çalışma yapılıp yapılmadığını raporladı. Şirketlerden bir kısmı, plastik kullanımını azaltmak amacıyla sektör içinde veya dışında diğer şirketlerle iş birlikleri gerçekleştirdi. Şirketlerin plastik kullanımını azaltma çabalarında karşılaştığı temel zorluklar, genellikle tedarik zinciri sorunları, yüksek maliyetler, teknik engeller ve mevzuat kısıtlamaları olarak öne çıktı.
