Hiç bir şey yapmak istemiyorum kolumu kaldıracak gücüm yok, her sabah böyle uyanmaktan sıkıldım diyorsan eğer o zaman bunun bir adı var. Bu mutsuzluk seni kötü bazı alışkanlıklara sürüklüyorsa bu yazıyı daha da dikkatli okumalısın.
Anhedoni, herhangi bir harekette bulunmaya karşı ilgisizlik veya isteksizlik olarak değerlendirilebilecek motivasyon kaybıyla birlikte görülse de daha çok hayattan zevk almama halidir ki bu en can sıkıcı kısmıdır ve genellikle depresyonun en önemli belirtilerinden bir tanesidir. Anhedoni, çağımızda en sık karşılaşılan psikolojik hastalıklardan birisi olarak da bilinir. Bu hastalığın ismi halk arasında, keyif alamama hastalığı olarak adlandırılır. Kişinin normalde keyif aldığı aktivitelerden artık keyif alamamasını gösteren bir durumdur. Fakat bu keyif almama hali, kişinin yaptığı aktiviteden sıkılması ile alakalı bir durum değildir. Bu hastalığın bilinen diğer bir ismi ise “mutlu olamama” hastalığıdır.
Bu hastalık nedeni ile kişiler hiçbir şekilde mutluluk duygusunu hissetmemeye başlarlar, bireyin hayattan zevk alma hali git gide azalmaya başlar. İlerleyen süreçlerde zevk alma hali tamamen yok olur. Bir süre sonra kişinin, sevdiği insanlarla dahi iletişim kurmak istemediği görülür. Ortaya çıkan bu belirtiler ise kişinin psikolojik bir problemi olduğunu gösterir. İnsan beyninde ventral striatum isimli bir bölge vardır. Bu bölge sayesinde beyne temel girdi akışı sağlanır. Bu bölgede meydana gelen aktivite eksikliği ise andehoni oluşumuna yol açar. Bu bölge aynı zamanda, mutluluk hormonunun üretildiği bir bölgedir. Bu nedenle bölgede yeterli hormon üretilmemesine bağlı olarak, mutlu olamama durumu ortaya çıkabilir.
Hormon dengesizlikleri, nörolojik hastalıklar ve otoimmün hastalıklar da anhedoni oluşumuna yol açabilir. Parkinson hastalarında da andehoni görülme riski yüksektir. Kullanılan bazı ilaçların yan etkilerine bağlı olarak da kişilerde andehoni oluşumu söz konusudur.
Andehoninin temel belirtisi, kişilerin keyifsiz olmasıdır. Fakat bu keyifsizlik kısa süreli ya da anlık oluşup geçen bir durum değildir. Andehoni görülmeye başladığında kişiler, normalde sevdiği şeyleri sevmez ya da keyif almaz.
Bunun haricinde ise andehoni belirtileri şu şekilde bilinir;
Enerji eksikliği
Kronik yorgunluk
İlgi kaybı
Yeme bozukluğuoluşumu
Keyifsizlik hali
Libido düşüklüğü
Sosyal etkileşimde azalma
İkili ilişkilerden kaçınma
Uyku problemleri
Overthink (aşırı düşünme)
Ruh halinde ani değişimler
Tensel ve cinsel temastan rahatsızlık duyma
Gerginlik
Paranoya
Anhedoni oluşumunda bu belirtilerden bir tanesi ya da birkaç tanesi aynı anda görülebilir., bazen hepsi görülebilir. Belirtilerin görülmeye başlaması halinde, kişilerin psikolojik destek alması önemlidir. Andehoni, kişilerin günlük yaşantısını dahi zorlaştırır tedavi edilmeyen anhedoni hastalığı, ilerleyen süreçlerde farklı psikolojik problemlerin ortaya çıkmasına da neden olur. Bu durum, kişinin hayatının her noktasında olumsuz etkiler göstermeye başlar. Bu rajaysızlıktan kurtulmak için kişilerin yaşam tarzında bazı değişiklikler yapması gerekmektedir.Sağlıklı beslenmek, gün içerisinde yürüyüş yapmak ya da egzersiz yapmak, farklı sosyal aktivitelere katılmak vb. aktiviteler, kişinin motivasyonunun artmasına destek olur. Bu süreçte sosyal destek de çok önemlidir. Kişi, sosyal çevresi ile etkileşim halinde olmaya devam etmelidir. Madde bağımlılığına bağlı olarak anhedoni görülüyor ise madde bağımlılığı tedavisine başlanması gerekir.
Anhedoni tedavisinin kişiye kattığı bazı olumlu durumlar şu şekildedir;
Olumlu duyguları uyandıran durumlar keşfedilir
Başka kişilere karşı duygusal anlamda cömertleşme görülür
Kişi, kendisi ile barışık olmayı öğrenir
Yaşanan olayları farklı bir bakış açısı ile değerlendirme süreci başlar
Stresle nasıl başa çıkılacağı öğrenilir
Sevgi kavramı daha derin bir şekilde keşfedilir
Kişi, kendisindeki olumlu durumları fark etmeye başlar
Anhedoni, tedavisi olan bir psikolojik problemdir. Hastalığın tedavi edilebilmesi için öncelikli olarak bu hastalığın temelinde yatan problemlerin tespit edilmesi gerekir. Tedavi sürecinde ilk olarak psikologlar, hastalara anhedoni testi uygular. Kişiye anhedoni teşhisi konulduktan sonrasında ise psikolog seansları devam eder. Hayat içinde sağlığımız ile ilgili sıkıntılı süreçler geçirebiliriz ama bunları iyileştirmek ve yaşam kalitemizi yükseltmek mümkün.
Sonbahara girdiğimiz bu günde kendimiz için harekete geçelim mi ve kendimize iyi gelecek bir şey yapalım.
Sevgiyle kalın.
