Babalık davası, son günlerde basında da sıkça gündemde olan bir konu olunca, bu konu hakkında bilgi vermek istedim.
Öncelikle babalık davasının ne olduğu, bu davanın nasıl açıldığı, dava açma şartları üzerinde duracağım.
Babalık davası, evlilik dışında dünyaya gelen bir çocuğun babası tarafından baba olduğu kabul edilmediği takdirde açılan bir davadır. Bu dava anne ya da çocuk tarafından babaya, baba hayatta değilse babanın mirasçılarına karşı açılır.
Bu dava yenilik doğurucu bir davadır. Yani dava sonunda babalık hükmü kesinleşince çocukla baba arasındaki soy bağı çocuğun ana rahmine düştüğü ana kadar etkili olur. Başka bir anlatımla geçmişe etkili olur, hatta çocuk burada baba ölmüş olsa bile çocuk babasına mirasçı olur.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi açısından bazı önemli noktalar ana başlıklar ile açıklanacaktır.
BABALIK DAVASI NASIL AÇILIR?
Bu davayı açma hakkı anne ve çocuğa tanınmıştır.
Türk Medeni Kanunu’nun 301/1. maddesinde davayı kimlerin açabileceği açıklanmıştır. Burada anne ve çocuğun dava açma hakkı birbirinden bağımsızdır. Bu davayı beraber açabilecekleri gibi ayrı ayrı da dava açabilirler. Ayrı ayrı açılan davalar söz konusu olduğunda usul ekonomisi gereği ilk davayı kim açtıysa o mahkemede davalar birleştirilir.
Babalık davasını açma hakkı mirasçılara geçmez. Mirasçılar ancak açılan davayı devam ettirebilirler.
BABALIK DAVASI İÇİN DAVA AÇMA SÜRESİ VAR MIDIR?
Babalık davası iki şekilde açılabilir;
· Çocuğun doğumundan önce
· Çocuğun doğumundan sonra
Anne, doğumdan sonra babalık davası açacaksa, doğumdan başlayarak 1 yıllık süre içerisinde bu davayı açmak zorundadır.
Çocuk bu davayı ergin olduktan sonra bizzat açabilmektedir. Anayasa Mahkemesi tarafından çocuk aleyhine olan hak düşürücü süreler iptal edilmiştir. (Anayasa Mahkemesi 15.03.2012 tarih 2011/116 esas, 2012/39 karar) Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararından sonra , çocuk tarafından veya çocuk adına açılan babalık davalarında artık herhangi bir hak düşürücü süre söz konusu değildir.
DAVA KİME AÇILIR?
Dava, baba veya baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır.
Baba olma ihtimali birden fazla erkek hakkında da dava açılabilir. Bu durum annenin birden fazla erkekle cinsel ilişkiye girmesi ya da annenin birden fazla erkeğin tecavüzüne uğraması durumunda söz konusu olabilir. Burada baba olma ihtimali olan erkeklere tek tek dava açılabileceği gibi hepsine tek bir dava da açılabilir.
Babalık davasının açılabilmesi için çocuğu doğuran annenin belli olması gerekir. Çocuğun annesi belli değilse bu dava açılamaz.
Çocuk ile başka bir erkek arasında soy bağı ilişkisi bulunmamalıdır.
TMK madde 301/3 de kanunen ihbar yükümlülükleri yer almaktadır. Bu maddeye göre “Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir.” denilmektedir.
BABALIK DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
· GÖREVLİ MAHKEME; aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemeleri bu davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakar.
· YETKİLİ MAHKEME; taraflardan birinin dava veya doğum tarihindeki yerleşim yeri mahkemesidir. Tarafların Türkiye’de yerleşim yeri bulunmaması halinde ilgilinin Türkiye’de sakin olduğu yer mahkemesinde, Türkiye’de sakin değilse son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde ANKARA, İSTANBUL ve İZMİR mahkemelerinin birinde dava açılır.
BABALIK DAVASINDA O KİŞİNİN BABA OLDUĞU NASIL İSPAT EDİLEBİLİR?
Babalık davasını açarak o kişinin baba olduğunu iddia eden kişi iddiasını ispatlamakla yükümlüdür.
TMK madde 302’ye göre “Davalının, çocuğun doğumundan önceki üç yüzüncü gün ile yüzsekseninci gün arasında ana ile cinsel ilişkide bulunmuş olması, babalığa karine sayılır. Bu sürenin dışında olsa bile fiilî gebe kalma döneminde davalının ana ile cinsel ilişkide bulunduğu tespit edilirse aynı karine geçerli olur.
Bu davada en çok başvurulan yöntem DNA testidir. TMK madde 284/2’ye göre “ Taraflar ve üçüncü kişiler, soy bağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermekle yükümlüdürler.” Bu madde gereği DNA testine itiraz edilemez. DNA testi de kanuna uygun şekilde yapılmalıdır. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/5738 E., 2021/9678 K. sayılı kararına göre “ babalık davasında DNA testi için baba olduğu iddia edilen kişi ile çocuktan alınacak örneklerin aynı anda ve birlikte DNA örneği vermek üzere sevk edilmesi ve Adli Tıp Kurumundan bu şekilde rapor alınması gerekliliği” özellikle vurgulanmıştır.
Babalık davası, kamu düzenini ilgilendiren önemli bir dava olması sebebiyle sürecin, alanında uzman avukat aracılığıyla yürütülmesi tavsiyemizi yinelemekteyiz.
