Çocuk hazır olduğunda tuvalet eğitimine başlanmalı
Tuvalet eğitiminin çocuğun büyüme ve gelişme sürecinde karşılaştığı önemli kilometre taşlarından biri olduğunu belirten uzmanlar, bu sürecin bazı çocuklar açısından zorlayıcı ve stresli olabileceğini söylüyor. Tuvalet eğitimi ile birlikte çocuğun kazandığı becerilerin çocuğun yaşamının diğer alanlarına da uygulanabilir ve akademik, sosyal ve duygusal gelişimini destekleyeceğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, eğitime başlamak için çocuğun hazır olması gerektiğine dikkat çekiyor. Aşırı baskıcı veya eleştirel bir eğitim yöntemi ile sürekli olarak cezalandırılan veya aşağılanan çocukların yetişkinlik döneminde özsaygı eksikliği ve kendine güvenememe sorunlarıyla karşılaşabileceklerini vurgulayan Vogt, çocuğun psikolojik sağlığını da gözeterek sabır, anlayış ve sevgi ile yaklaşılması öneriyor.
Tuvalet eğitimi çocuğun akademik, sosyal ve duygusal gelişimini destekler
Tuvalet eğitiminin çocuğun büyüme ve gelişme sürecinde karşılaştığı önemli kilometre taşlarından biri olduğunu belirterek sözlerine başlayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Tuvalet eğitimi ile birlikte çocuk, kendi fiziksel ihtiyaçlarını kontrol etme, ifade etme ve bu fiziksel ihtiyaçlarla başa çıkabilme becerisi geliştirir. Öte yandan da kendine güvenini, yeterlilik hissini arttırır ve bağımsızlık duygusu geliştirir. Ayrıca, çocuk bir yandan tuvalet ihtiyacını ifade edip başkasıyla paylaşarak sosyal uyum becerileri kazanırken, diğer yandan tuvalet ihtiyacını kontrol edip tuvalete giderek kendi bedeni ve sağlığı ile ilgili sorumluluk hissi kazanır. Bu beceriler, çocuğun yaşamının diğer alanlarına da uygulanabilir ve akademik, sosyal ve duygusal gelişimini destekler.” ifadelerini kullandı.
Cezalandırmak, özsaygı eksikliği ve kendine güvenememe sorunlarına neden olabilir
Bu önemli adımın, bazı çocuklar açısından zorlayıcı ve stresli olabileceğine dikkat çeken Vogt, “Bu süreci doğru bir şekilde yönetmek gerekir. Çocuğun hayatının erken dönemlerindeki deneyimlerin kişilik gelişimini etkilediğini savunan psikoloji alanındaki en önemli teorisyenler, bu süreçte yapılan hataların çocuğun ilerleyen yaşlarda obsesif kompulsif bozukluk ve anksiyete bozuklukları gibi psikolojik sorunlarla karşılaşmasına neden olabileceğini öne sürmüşlerdir.” dedi.
Tuvalet eğitimi sürecindeki deneyimlerin, çocuğun bağırsak hareketlerini kontrol etme ve sosyal beklentilere uyum sağlama yeteneği üzerinde de etkili olabileceğine değinen Vogt, “Çocuğun bu dönemde deneyimlediği duygusal ve fiziksel deneyimler, onun kendini ifade etme ve kontrol etme yeteneklerini şekillendirebilir. Aşırı baskıcı veya eleştirel bir tutumla tuvalet eğitimi verilen çocuklar, yetişkinlik döneminde sürekli olarak başkalarının onayını arama eğiliminde olabilirler. Aynı şekilde, tuvalet eğitimi sürecinde sürekli olarak cezalandırılan veya aşağılanan çocuklar, yetişkinlik döneminde özsaygı eksikliği ve kendine güvenememe sorunlarıyla karşılaşabilirler.” uyarısında bulundu.
Çocuk hazır olduğunda eğitime başlanmalı
Tuvalet eğitimi sürecinin sağlıklı atlatabilmesi için çocuğun, bu eğitime fiziksel ve zihinsel olarak hazır olduğu zaman başlanmasının önemini vurgulayan Dr. Gökçe Vogt, “Tuvalet eğitimine başlamak için en uygun zamanı çocuğunuzun bireysel ihtiyaçlarına göre belirlemek gerekir. Genellikle çocuklar 2 ila 3 yaş arasında bu eğitim için hazır olurlar ancak her çocuk birbirinden farklıdır. Bu yüzden tam olarak hangi yaşta tuvalet eğitimine başlamak gerektiği konusunda net bir kural yoktur. Bu süreç daha erken ya da daha geç olabilir. Tuvalet eğitimine hazır oluş için değerlendirmeniz gereken ilk şey, çocuğunuzun idrarını ve bağırsak hareketlerini kontrol edebilmesi için gelişmiş bir kas kontrolüne, tuvalette oturabilecek kadar denge ve koordinasyona ve kıyafetlerini çıkarabilme yetisine sahip olup olmadığıdır. Hazır oluşa işaret eden bir diğer beceri ise çocuğunuzun altını kirlettiğinde huzursuz ve rahatsızlık belirtileri göstermesi ve tuvalet ihtiyacını ifade edebilecek düzeyde temel iletişim becerisine sahip olup olmadığıdır.” dedi.
Kazalara anlayışla yaklaşılmalı ve çocuk suçlanmamalı
Bu sürecin doğal bir süreç olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, sürecin hem daha kolay hem de daha keyifli olmasını sağlamak için çocuğun psikolojik sağlığını da gözeterek sabır, anlayış ve sevgi ile yaklaşılması önerisinde bulundu.
Bu süreçte çocuğun hızında ilerlemenin önemli olduğuna dikkat çeken Vogt, “Başarısını takdir etmek ve olumlu geribildirim vermek hem eğitim sürecine adaptasyonunu arttıracak, hem motivasyonunu arttıracak hem de çocuğun özgüveninin artmasını sağlayacaktır. Ancak beklentileriniz, zaman baskısı ve sürekli teşvikler, çocuğunuzun kendisini baskı altında hissetmesine neden olabilir. Bu durumda çocuğunuzun stres seviyesinin artması ve tuvalet eğitimine dair olumsuz duygular geliştirmesi olasıdır. Eğitim sürecinde çocuğun yaşayabileceği kazalara anlayışla yaklaşmak ve çocuğu kesinlikle suçlamamak gerekir.” diye konuştu.
Zamanında verilen tuvalet eğitimi çocuğun yaşam kalitesi için önemli
Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanan son raporlara göre ebeveynlerin çocuklara tuvaleti nasıl kullanacaklarını öğretmediklerinin ortaya çıktığına değinen Vogt, bu durumun okullarda bebek bezi takmanın korkutan bir hızla artmasına yol açtığını belirtti. Çocuklara zamanında tuvalet eğitimi verilmemesinin çocukların psikolojik sağlıklarını olumsuz yönde etkileyeceğine vurgu yapan Vogt sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu eğitim verilmediği durumda, çocuk idrarını ve bağırsak hareketlerini kontrol etmekte zorluk yaşayıp tuvalet kazası yaşayabilir. Bu durum hem çocuğun hem de etrafındakilerin rahatsızlık yaşamasına yol açabilir ve çocuğun kendisine güvenini zedeleyebilir. Ayrıca, kendisini akranlarıyla kıyaslayan çocuk, arkadaşlarından farklı ve geride olduğunu düşünebilir ve bu da sosyal ilişkilerini etkileyebilir. Sonuç olarak, çocukların büyüme ve gelişme sürecinde büyük önem taşıyan tuvalet eğitimi, çocuğun bağımsızlık kazanmasına, özgüvenini arttırmaya, öz düzenleme ve kişisel hijyen becerisini geliştirmesine ve sosyal uyumu sağlamasına destek olur. Bu nedenle, ailelerin çocuklara sağlıklı tuvalet alışkanlıklarını ‘zamanında’ öğretmeleri, onların genel gelişimleri ve yaşam kaliteleri için önemli bir adımdır.”
