Günümüzdeki yaşam şartlarıyla günlük koşturmacanın neredeyse ayrılmaz bir parçası haline gelen stres, sanıldığı kadar basit bir psikolojik tepki değil. Stresin ruh sağlığı kadar aynı zamanda beden sağlığını da tehdit ettiğini vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Stres uzun süre devam ettiğinde vücutta sürekli bir alarm hali yaratır ve bu durum bağışıklık sisteminden kalp sağlığına kadar pek çok alanı olumsuz etkiler. Bu yüzden çeşitli yöntemlerle kaygı faktörleriyle baş etmeyi öğrenmek ya da gerektiğinde bir uzmandan destek almak genel sağlığımız için çok önemli” dedi.
Bireyin tehdit veya baskı hissettiği durumlara karşı verdiği fiziksel ve psikolojik tepkiye stres dendiğini dile getiren Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “Stres aslında doğal bir süreçtir ve tamamen yok edilmesi sağlıklı değildir. Önemli olan bu tepkiyi yönetebilmek ve sağlıklı tepkiler verebilmektir. Ayrıca herkesin stres eşiğinin farklı olduğu unutulmamalı. Kimisine küçük görünen bir olay, bir başkası için büyük bir stres kaynağı olabilir; bu yüzden bu konuda yargılama ve kıyaslamadan uzak durmak gerekir. Panik hali yoğunlaşmadan önce; düzenli uyku, egzersiz veya sosyal destek gibi küçük yaşam alışkanlarıyla önleyici adımlar atmak stresle mücadelede büyük fark yaratır” şeklinde konuştu.
Bazı meslek grupları stresi daha yoğun yaşıyor
Stresin her yaşta ve herkeste ortaya çıkabildiğini ancak bazı grupların daha fazla etkilendiğini belirten Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, “18–35 yaş arası genç yetişkinler hayat kurma, kariyer başlangıcı, yeni ilişkiler ve kimlik arayışı gibi nedenlerle daha yüksek stres yaşarlar. 35–55 yaş arası orta yaş grubu ise iş hayatı, aile sorumlulukları ve gelecek kaygıları nedeniyle yoğun baskı hissedebilirler. Meslek gruplarından da yoğun tempo ve ölümle yüzleşme gibi nedenlerle sağlık çalışanları; yüksek beklentiler, yetersiz kaynaklar ve duygusal emek faktörleriyle öğretmenler; performans baskısı, uzun çalışma saatleri ve iş-özel hayat dengesizliği gibi sebeplerle özellikle yönetici pozisyonundaki beyaz yaka çalışanlar ve son olarak insanlarla sürekli temas ve düşük kontrol duygusu yüzünden de hizmet sektörü çalışanları için stres faktörlerinin daha fazla olabileceğini söylemek mümkün” dedi.
Araştırmalar kadınların, özellikle de çalışma hayatı ve ev içi sorumlulukları bir arada yürütmeye çalıştıklarında, strese karşı daha hassas olduklarını gösteriyor diyen Uzm. Psk. Unutmaz, “Erkekler de stres yaşar fakat çoğu zaman bunu ifade etmezler. Bastırmaya çalıştıkları bu duygu ise öfke patlamaları ya da alkol kullanımı gibi farklı şekillerde dışa vurabilir” diye ekledi.
Öfke patlamaları profesyonel destek alarmı olabilir
Profesyonel desteğin bir ‘zayıflık’ değil aksine ‘güç’ göstergesi olduğunun altını çizen Unutmaz, “Bireyin kendisine yardım etmeye karar vermesi, dayanıklılığı artıran bir adımdır. Ayrıca stresle baş etmek tek seferlik bir çözüm değil, yaşam boyu öğrenilen ve geliştirilen bir beceridir. Günlük yaşamı ve işlevselliği etkileyen belirtiler ortaya çıkmışsa profesyonel destek almak, sorunun büyümesini önler ve kişiye özel baş etme becerileri geliştirir. Örneğin işe gitmek veya sosyal ilişkilere katılmak zorlaştıysa, fiziksel sağlık sorunları başladıysa, yoğun kaygı, umutsuzluk veya depresif duygular sıklaştıysa, öfke patlamaları, aşırı sinirlilik ya da içe kapanma görülüyorsa, başa çıkmak için alkol, sigara, aşırı yeme gibi sağlıksız yollar deneniyorsa, hayattan eskisi kadar keyif alınamıyorsa ve boşluk hissi geçmiyorsa, nefes egzersizleri gibi uzman yardımı olmadan denenebilecek yöntemler işe yaramıyorsa mutlaka bir sağlık merkezine başvurmak gerekir” dedi.
Uzman Psikolog Jülide Unutmaz, kontrol altına alınamayan sürekli stresin yol açabileceği bazı fiziksel sağlık sorunlarını sıraladı:
- Hipertansiyon veya kalp krizi gibi kalp hastalıkları riski artabilir.
- Bağışıklık sistemi zayıflayabilir ve bu yüzden bünye enfeksiyonlara daha açık hale gelebilir.
- Ülser ve irritabl bağırsak sendromu gibi mide ve bağırsak hastalıkları ortaya çıkabilir.
- Stres hormonları kan şekerini etkilediği için diyabet tehlikesi artabilir.
- Geçmeyen stres devamlı bir kas gerginliğine sebep olur buna bağlı olarak da fibromiyalji gibi kas-iskelet problemleri yaşanabilir.
- Egzama, sedef hastalığı gibi cilt problemleri meydana gelebilir.
- Uyku bozuklukları yaşanabilir, kaliteli uyku alınamadıkça da vücut yıpranmaya devam eder.
