Nostalji yapmak ruhsal ve fiziksel sağlığımız üzerinde etkiler yaratabiliyor. Klinik Psikolog Gökşin Aköz zaman zaman nostalji yapmanın demans, alzheimer gibi hafıza temelli hastalıklara yakalanmayı azalttığını belirtiyor. Ancak Aköz, takıntılı bir biçimde geçmişe takılı kalmanın da ciddi patolojik problemlere, depresif ruh haline, yas duygusuna ve yetersizlik hissine neden olabileceğine dikkat çekiyor.
Ah nerede o eski bayramlar, eskiler böyle miydi… Büyüklerimizden ne çok duyarız böyle cümleler. Geçmişe özlem çoğu zaman hepimizin yaşadığı bir durum. Ancak zaman hızla akıp geçiyor fakat insanoğlu eskiye duyduğu özlemi terk edemiyor. Nostalji yapmak bazen keyiflendiriyor bazen hüzünlendiriyor. Peki nostalji yapmanın psikolojimizi nasıl etkilediğini biliyor musunuz?
Azı Karar Çoğu Zarar
Southampton Üniversitesi’nde yürütülen bir çalışmada felaket senaryoları ve yalnızlık vurgulayan kişilik testi ile ajite edilen katılımcıların nostaljiye daha fazla sarıldığı ve bu sayede endişe hissinin ve depresif duygularının azaldığı gözlemleniyor. Bu bulgular, nostaljinin bir savunma mekanizması olarak işlev görebileceğini gösteriyor. Klinik Psikolog Gökşin Aköz, “Nostalji, geçmişin sadece anılması değil, aynı zamanda geçmişin içindeki duyguların tekrar yaşanması anlamına gelir. Yaşadığımız bir olayı hatırlayamasak bile o olayın bize yaşattığı duyguyu yıllar sonra bile hatırlayabiliriz. Bu duygusal bağlantı, insanların geçmişteki mücadelelerini hatırlayarak güçlenmelerine ve geleceğe umutla bakmalarına olanak tanır. Aynı zamanda çalışmalar bize nostaljinin ağrı algısını da azaltabileceğini gösteriyor. Yani kişi istemediği uyaranları yöneterek acı verici deneyimleri çerçeveleyebilir” diyor. Fakat takıntılı bir biçimde geçmişe takılı kalmanın ciddi patolojik etkileri olduğunu söyleyen Aköz, “Nostaljinin olumlu etkileri olduğu gibi bunu takıntı haline getirerek sürekli geçmişi düşünmek kişide olumsuz duygular yaratabilir. Bu durum sürekli geçmişi düşünen kişide kaygı, hüzün ve depresyon gibi psikolojik duyguların yaşanmasına neden olabileceği gibi aynı zamanda kalp krizi, tansiyon ve şeker yükselmesi gibi fiziksel etkilere de neden olabilir. Nostalji her ne kadar ruha iyi gelir desek de geçmişi düşünmenin takıntılı bir hal alması travma ve yas gibi süreçlerin özlemine yol açması nedeniyle de duygular ile baş etme konusunda zorluk yaratabilir. Sonuç olarak; geçmişe özlem dediğimiz nostalji, geçmiş ve gelecek arasında kurduğu bağlantı ile süreklilik algısı sağlar ve sağlıklı bir düzeyde yaşandığı sürece yararlıdır” diyor.
