Ağrı kesiciler, günlük yaşamda en sık başvurulan ilaç gruplarından biridir. Baş ağrısı, diş ağrısı, kas-iskelet sistemi ağrıları, regl sancıları ve hafif travmalarda hemen elimizin altında olmasını istediğimiz bu ilaçlar, doğru kullanıldığında oldukça etkili olabilirken, bilinçsiz kullanımda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Ağrı kesiciler hiçbir zaman “masum” ilaçlar değildir. Birçok hasta, bu ilaçları reçetesiz alabilmenin verdiği rahatlıkla, başı her ağrıdığında ya da kasları her sızladığında hemen bir tablet yutmaktadır. Oysa her ilacın bir emilimi, dağılımı, metabolizması ve atılımı vardır ve bu süreçlerin her biri vücut sistemimizi doğrudan etkiler. Ağrı kesici alırken kişinin yaşına, kilosuna, böbrek-karaciğer fonksiyonlarına, gebelik durumuna ve düzenli kullandığı diğer ilaçlara dikkat edilmelidir.
Örneğin aspirin gibi bazı ağrı kesiciler çocuklarda kullanılmaz; Reye sendromu gibi ciddi yan etkilere neden olabilir. Çocuklar için ağrı kesici kullanımı da büyük titizlik gerektirir. Yetişkin dozu ile çocuklara ilaç vermek ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Çocuklar için özel doz formları ve yaşa-kiloya uygun doz hesaplamaları yapılmalıdır. Özellikle ateşli hastalıklarda kullanılan şuruplar mutlaka ölçü kaşığı ile verilmelidir. Gebelikte bazı ağrı kesiciler bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca ağrı kesiciler hamilelik ve emzirme döneminde dikkatle kullanılmalıdır. Parasetamol gebelikte genellikle güvenli kabul edilse de, özellikle ilk üç ayda her ilaç mutlaka doktor önerisiyle alınmalıdır.
Bilinçsizce birden fazla ağrı kesicinin aynı anda kullanılması da oldukça tehlikelidir. Bu durum özellikle reçetesiz satılan soğuk algınlığı ilaçlarında sıklıkla görülür. Aynı etken maddeyi farklı ticari isimlerde taşıyan ilaçlar, hastalar tarafından farklı ilaçmış gibi algılanıp bir arada kullanılabilir. Bu da toksisiteye yol açabilir. Ağrı kesici ilaçlar geçici bir rahatlama sağlasa da, altında yatan hastalığı iyileştirmez. Kronikleşen ağrılarda ya da sürekli tekrar eden durumlarda, ağrının nedenini araştırmak ve ana problemi tedavi etmek çok daha doğru bir yaklaşımdır.
Ağrı bastırıldığında geçici bir sessizlik sağlanabilir ama sorun derinleşebilir. Ağrı bir semptomdur, vücudun bize bir mesaj verme yoludur. Bu mesajı sürekli bastırmak yerine anlamaya çalışmak gerekir. Gereksiz ve sürekli ilaç kullanımı vücudun doğal dengesini bozabilir. Ayrıca bazı ağrı kesicilerin uzun süreli ve kontrolsüz kullanımı böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir, tansiyonu yükseltebilir ya da kanama riskini artırabilir. Özellikle yaşlı bireylerde ve kronik hastalığı olanlarda bu riskler daha belirgindir. Hangi ilacın kullanılacağı, ağrının tipi, şiddeti, süresi ve hastanın bireysel sağlık durumu göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Sağlıklı bireylerde bile yanlış ilaç kullanımı geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir.
Ağrı kesiciler, doğru kullanıldığında oldukça faydalı ve yaşam konforunu artıran ilaçlardır. Ancak her ilaç gibi bunlar da bilinçli kullanılmalıdır. Eczacınıza ve ya doktorunuza danışarak yaşınıza, mevcut hastalıklarınıza ve kullandığınız diğer ilaçlara uygun ilaçlar kullanmanız hem daha etkili sonuçlar almanızı sağlar hem de olası yan etkilerden korunmanıza yardımcı olur. Sağlıkla ilgili her konuda olduğu gibi ağrı kesici kullanımında da bilgi sahibi olmak ve profesyonel danışmanlık almak, en doğru adımdır.
Sağlıkla kalınız…
ebruzavalsiz@hotmail.com
