Türkiye’de kadınlar iş hayatı, ücret düzeyi, siyasal temsil ve sosyal yaşamda erkeklerin gerisinde kalmaya devam ediyor. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde iş dünyasında kadınların rolüne dikkat çeken Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İK Yöneticisi Ebru Akyüz, kadın istihdamının artırılması ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması için eğitimin ve bilinçlendirme çalışmalarının önemini vurguladı. Şirketlerinde %70 kadın istihdamı sağladıklarını belirten Akyüz, kadın çalışanların iş-yaşam dengesini koruyabilmeleri için esnek ve hibrit çalışma modelleri sunduklarını ifade etti.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesi yayımladığı “İstatistiklerle Kadın 2024” raporu, kadınların ekonomik ve sosyal hayattaki konumuna dair çarpıcı veriler ortaya koydu. Türkiye’de kadın nüfusu toplam nüfusun %49,98’ini oluştursa da, işgücüne katılım, ücret eşitliği, siyasal temsil ve toplumsal güvenlik algısı gibi birçok alanda erkeklerle aralarındaki fark kapanmıyor. İşsizlik oranı kadınlarda erkeklere göre belirgin şekilde daha yüksekken, çocuk sahibi kadınların istihdama katılımı oldukça düşük seviyelerde kalıyor.
Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İnsan Kaynakları Yöneticisi Ebru Akyüz, iş dünyasında kadınların karşılaştığı zorluklar, kadın istihdamının artırılması ve cinsiyet eşitliği konularında önemli değerlendirmelerde bulundu.
“POZİTİF AYRIMCILIK, KADINLAR İÇİN DEZAVANTAJA DÖNÜŞEBİLİYOR”
Kadınların iş hayatında birçok zorlukla karşılaştığını belirten Akyüz, bu zorlukların başında pozitif ayrımcılığın geldiğini söyledi. “Kadın çalışanlara destek olmak adına yapılan bazı uygulamalar, aslında onların profesyonel yetkinliklerinin göz ardı edilmesine neden olabiliyor. Bunun yanı sıra psikolojik şiddet de kadınların iş hayatındaki en büyük sorunlarından biri olmaya devam ediyor” dedi.
“KADIN İSTİHDAMI ARTIYOR ANCAK BÖLGESEL EŞİTSİZLİKLER DEVAM EDİYOR”
Kadın istihdamının artırılması ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda son yıllarda önemli ilerlemeler kaydedildiğini vurgulayan Akyüz, “2000’li yılların başlarına kıyasla bugün kadınların iş dünyasındaki varlığı çok daha hissedilir hale geldi. Ancak bu, daha çok bölgesel bir güçlenme olarak karşımıza çıkıyor. Ülkemizin birçok vilayetinde hâlâ cinsiyet ayrımcılığı var ve bunu aşmanın en önemli yolu eğitim ve bilinçlendirme” ifadelerini kullandı.
ALLSERVİCE’DE KADIN İSTİHDAMI %70
Allservice bünyesinde kadın istihdam oranının %70 olduğunu belirten Akyüz, kadın çalışanların iş hayatında daha fazla yer alması gerektiğine inandığını söyledi. İşe alımlarda kadın başvurularına daha pozitif yaklaştığını belirten Akyüz, “Ben de yıllarca profesyonel hayatta çalışmış bir kadın olarak, iş dünyasında var olma, tutunma ve yükselme çabasını birebir yaşadım. Bugün bir işveren olarak en önemli misyonum; kadınları desteklemek, eğitmek, bilinçlendirmek ve onların hem kendilerine hem de ailelerine katkı sağlar hale gelmelerine yardımcı olmak. Bu doğrultuda şirket olarak kız çocuklarının eğitimine de destek veriyoruz” dedi.
ESNEK VE HİBRİT ÇALIŞMA MODELİ İLE KADINLARA DESTEK
Kadın çalışanları desteklemek adına çeşitli uygulamalar gerçekleştirdiklerini belirten Akyüz, özellikle çocuk sahibi kadın çalışanlar için esnek ve hibrit çalışma imkânı sunduklarını ifade etti.
“KADINLAR İŞ DÜNYASINDA GÜÇLENİYOR”
Kadın liderlerin sayısının artırılması için artık ekstra bir müdahaleye gerek kalmadığını düşündüğünü belirten Akyüz, “Kadınlar iş hayatında her geçen gün daha da güçleniyor. Kadının detaycılığı, pratik zekâsı ve hırsı, kurumlarda kadın yönetici sayısının hızla artmasını sağlıyor” diyerek kadınların iş dünyasındaki yükselişinin devam edeceğine inandığını vurguladı.
KADININ İŞGÜCÜNE KATILIMI DÜŞÜK
2023 Hane Halkı İşgücü Araştırması verilerinin kullanıldığı İstatistiklerle Kadın 2024 araştırmasına göre, 15 ve daha yukarı yaştaki toplam nüfusun yüzde 53,3’ü işgücüne katılırken, erkeklerde yüzde 71,2 olan bu oran kadınlarda yüzde 35,8’de kalıyor. Türkiye, kadının iş gücüne katılımda OECD ülkeleri içinde en son sırada yer alıyor.
Kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne katılım oranı artıyor. Kadınlarda iş gücüne katılım oranı okuryazar olmayanlarda yüzde 13,8, lise altı eğitimli kadınlarda yüzde 26,8, lise mezunu kadınlarda yüzde 37,4, mesleki veya teknik lise mezunlarında yüzde 45 olurken, yükseköğretim mezunu kadınlarda bu oran yüzde 68,9’a yükseliyor.
İŞSİZLİK ORANI KADINLARDA ÇOK DAHA YÜKSEK
15 ve daha yukarı yaştaki toplam nüfusta yüzde 48,3 olan istihdam oranı da kadınlarda yüzde 31,3 düzeyinde kalırken, erkeklerde yüzde 65,7’e yükseliyor. Aktif iş arayanlara göre belirlenen işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,7 olurken, kadınlarda yüzde 12,6’ya ulaşıyor. İş arama durumuyla orantılı olarak okuryazar olmayan kadınlarda yüzde 3,3, lise altı eğitimli kadınlarda yüzde 9,2 olan işsizlik oranı, düz lise mezunu kadınlarda yüzde 18,5’e ulaşıyor. Bu oran mesleki ve teknik lise mezunu kadınlarda yüzde 18 ve yüksek öğrenimlikadınlarda da yüzde 14’le oldukça yüksek düzeyde. Eğitim düzeylerine göre kadınlarda işsizlik oranları ilköğretim ve altı düzeylerde erkeklere göre daha düşük, lise ve üstü eğitim basamaklarında ise erkeklerin genelde iki katı.
ÜCRETTE DERİN UÇURUM
Cinsiyetler arasında tüm eğitim düzeylerinde erkekler lehine ücret veya kazanç farkı bulunuyor. Kazanç Yapısı İstatistiklerine göre, yıllık ortalama brüt ücret maaş ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark yüzde 17,4’le yükseköğretim mezunlarında, en düşük fark yüzde 13,2 ile ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti. Yıllık ortalama brüt kazanç ile hesaplanan göstergede ise en yüksek fark yüzde 20 ile lise mezunlarında, en düşük fark yüzde 14,9 ile ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti. Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı, erkek ve kadın arasındaki ücret veya kazanç farkının erkek ücret veya kazancına yüzdesel oranı olarak tanımlanıyor.
