Diş ağrısı en sık görülen ağız ve diş hastalıkları arasında yer alıyor. Diş ağrısına; diş çürükleri, sinir kökü tahrişi, diş ve diş eti enfeksiyonları neden olabiliyor. Odontalji olarak da adlandırılan diş ağrısı belirli zamanlarda yoğunlaşıp günlük yaşamı doğrudan etkileyebiliyor. Herkesin hayatında en az bir kez yaşadığı diş ağrısı çocuklarda da sık görülüyor. Ağız ve Diş Sağlığı Bölümü’nden Dt. Aslı Tapan, diş ağrısı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Diş ağrısının en yaygın nedeni diş çürükleri
Ağız florasında bulunan bakteriler özellikle tüketilen şekerli besinlerden asidik maddeler üretir. Bu asidik maddeler dişin üst katmanında bulunan ve dişi koruyan diş minesinin bozulmasına ve çürüklere neden olmaktadır. Şekerli ve asitli besinler ile içecekler dişlerin daha çabuk çürümesine neden olur. Yetersiz ağız hijyeni de çürümeyi hızlandıran etmenler arasında yer alır. Diş ağrısının sebepleri genellikle diş çürükleri, diş eti iltihabı ve diş eti çekilmesidir. 20 yaş dişleri de diş ağrısı yapabilir. Sert gıdalar ile soğuk ve sıcak tüketimi diş ağrısını artırmaktadır. Şiddetli diş ağrısının gece daha sık oluşmasının nedeni, hormonal farklılıklar nedeniyle damarlarda oluşan genişlemelerdir.
Başka hastalıklar da diş ağrısına sebep olabiliyor
Farklı hastalıkların yansıma ağrıları diş ağrısı ile karışabilir. Örneğin kulak ağrıları, trigeminal nevralji, sinüzit, diş sıkma, ciddi psikolojik ve fiziksel stres, diş ve çevre dokuların kanserleri diş ağrısı belirtilerine neden olur. Diş ağrısında, ağrının nedeninin belirlenmesi ve tedaviye başlanması için mutlaka bir diş hekimine gidilmelidir. Diş hekimi hasta öyküsü, fiziki muayene ve görüntüleme yöntemleri ile ağrının nedenini belirlemektedir. Diş ağrısının nedeni tam olarak belirlendikten sonra en uygun tedavi diş hekimi tarafından planlanır.
Soğuk kompres ve tuzlu su gargarası diş ağrısını hafifletiyor
Tek başına diş ağrısı semptomunda eğer hasta diş hekimine gidemeyecek durumdaysa ağrı kesici ilaçlar tercih edebilir. Diş hekimine gidene kadar ağrı kesici ilaçlar ve evde yapılabilecek basit uygulamalar hastayı rahatlatabilmektedir. Diş çürüğü veya başka bir diş problemi diş hekimi tedavi edene kadar iyileşmeyecektir. Ağrı ilaçla giderilebilir ama sorun tedavi edilmezse diş kaybı gibi istenmeyen daha ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. Ağrıyan dişe soğuk kompres yapılması ağrının hafiflemesine yardımcı olabilmektedir. Ağrıyan bölgeye soğuk uygulaması yapmak kan damarlarını daraltır, böylece kan dolaşımının azalması ağrıyı da azaltır. Buz ince bir havluya sarılır ve ağrıyan bölgeye hafifçe bastırılır. Yaklaşık 15-20 dakika uygulama yapmak yeterli olmaktadır. Ağrı hafifleyene kadar bu uygulama tekrarlanabilir. Tuzlu su ile gargara yapmak da diş ağrısında uygulanabilir. Tuz, doğal bir antibakteriyel olduğundan, iltihabı azaltmak için kullanışlıdır. Özellikle diş eti enfeksiyonlarında tuzlu su ile gargara yapmak ağrıyı hafifletebilmektedir. Bir bardak ılık suya bir çay kaşığı tuz konur ve ağız çalkalanır. Günde üç kere yemekten sonra uygulanabilir.
Ağız ve diş bakımında bunlara dikkat edin
Beslenme alışkanlıkları ağız ve diş sağlığında önemli bir etkendir. Diş minesine zarar veren tüm şekerli, asitli yiyecek ve içeceklerin tüketimi kontrollü olarak yapılmalıdır. Bu besinleri en çok tüketenler ne yazık ki çocuklardır. Ebeveynlerin çocukları bu besinlerin aşırı kullanımından koruması gerekmektedir. Ağız bakımı ve hijyeninin erken yaşlarda çocuklara öğretilmesi gerekir. Şekerli, asitli, içecekler ve şekerli, karbonhidrat içeren yiyeceklerin sürekli tüketimi, diş minesinin aşınmasını artırarak diş çürüğüne yol açar. Dikkatli fırçalama yapılmaması da öncelikle plak daha sonrada diş taşı oluşumuna neden olur. Diş çürükleri ve hastalıklarından korunmak için dişler düzenli olarak fırçalanmalı, diş duşu, diş ipi, gargara ile ağız ve diş temizliği düzenli olarak yapılmalıdır Yemeklerden sonra günde en az iki kez, yemek bitiminden en az 30 dakika sonra dişler fırçalanmalıdır. Diş fırçasının ulaşamadığı diş aralarında kalan yiyecek artıkları, diş ipi ile çıkarılmalıdır. Ağız gargarası da yine fırçalama sonrasında yapılmalıdır. Sigara ve alkolden kaçınmak da ağız ve diş sağlığı ile genel sağlık için önem taşımaktadır.
