VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY), Jack A. Goldstone’un kaleme aldığı “Erken Modern Dünyada Devrim ve İsyan” adlı eseri okurlarla buluşturuyor. Erken modern dönem tarihçileri için temel bir kaynak kabul edilen eser, karşılaştırmalı ve disiplinlerarası yaklaşımıyla tarih, sosyoloji, siyaset bilimi ve istatistiksel nüfus bilimi alanlarını bir araya getiriyor. Goldstone’un çalışması, erken modern dönemin toplumsal ve siyasal dönüşümlerini anlamak, incelemek ve tartışmak isteyen araştırmacılar için vazgeçilmez bir rehber niteliği taşıyor.
VBKY’nin tarih kitaplığı, tarihçi ve sosyolog Jack A. Goldstone’un yazdığı, Özkan Akpınar’ın Türkçeye çevirdiği “Erken Modern Dünyada Devrim ve İsyan” adlı eserle genişlemeye devam ediyor. Dünya çapında erken modern tarihçiler için bir başyapıt kabul edilen bu eser, yayımlanmasının üzerinden otuz yılı aşkın bir süre geçmiş olmasına rağmen hâlâ sağlam bir kuramsal çerçeve ve yöntem sunuyor. Goldstone, Fransız Devrimi ile İngiliz İç Savaşı’nın Batı’ya özgü siyasi dönüşümler olduğu fikrini reddediyor; bu olayların, Osmanlı İmparatorluğu ve Ming/Çing Hanedanlığı’nda yaşanan büyük isyanlarla benzer tarihsel dinamiklere dayandığını öne sürüyor. Goldstone’a göre büyük krizlerin ana tetikleyicisi ideolojik ya da siyasi farklılıklar değil, demografik değişimlerdir. 1600–1850 yılları arasında yaşanan kitlesel nüfus artışı hem Avrupa’da hem de Asya’da benzer sonuçlar doğurdu: gıda fiyatları yükseldi, işsizlik arttı ve hayal kırıklığına uğramış genç kitleler ortaya çıktı. Bu baskılar, devletlerin vergi toplama kapasitesini zorladı ve mali krizlere yol açtı. Aynı dönemde yükselen orta sınıf ile entelektüeller, kendilerine uygun konumlar bulamayınca mevcut elitlere karşı cephe aldı. Bununla birlikte nüfus artışı, zorunlu olarak olumsuz bir gelişme değildi. Erken modern devletler bu dinamiği zaman zaman kendi lehlerine kullanmayı başardı; yeni topraklar fethederek ekonomik genişlemenin önünü açtılar. Ancak değişen demografi, esnek olmayan ve değişime direnen yapılarla karşılaştığında yıkıcı sonuçlar doğurdu.
Kitaptan:
“Yirminci yüzyılın sonlarında devrimler bize tanıdık gelmeye başladı, çünkü bizim dünyamızı yaratan devrimler ve isyanlardı. İngiliz sömürge yönetimine karşı başlayan bir ayaklanma Amerika Birleşik Devletleri’ni doğurdu. Sovyetler Birliği, Rusya’daki bir devrimden doğdu. Asya’nın büyük devletleri –Çin, Hindistan ve Japonya– modern şekillerini İmparatorluk, Britanya ve Şogun yönetimlerine karşı yürütülen isyan ve devrimlerle aldı. Batı Avrupa’da erken modern dönemin (yaklaşık 1500-1850) devrim ve isyanları silinmez izler bırakırken, Latin Amerika ile Afrika’daki çoğu ulus modern siyasal yaşamına devrimlerle başladı. Daha yakın geçmişte ise devrimler, Doğu Avrupa’da siyaseti dönüştürdü. Bununla birlikte devrimleri iyi anlamıyoruz. Amerika’nın Vietnam, İran ve Orta Amerika’daki devrimleri öngörüp bunlara etkili bir şekilde karşılık vermeyi başaramaması tam bir hayal kırıklığıydı. Yine SSCB Afganistan devrimiyle başarısızlığa uğrarken, iç reform çabaları büyük şaşkınlık içerisinde Sovyetler Birliği’nde isyanlara ve Varşova Paktı müttefiklerinde devrimlere yol açtı. İran ve Orta Amerika’da hâlâ süren devrimlerden Doğu Asya ve Latin Amerika’daki demokrasi mücadelelerine, Doğu Avrupa’daki komünist yönetimin istikrarsızlığından Güney Afrika’daki değişim beklentilerine kadar, devrimler ve isyanlar beklenmedik şekilde dünya sahnesine çıkmaya, şoklar ve krizler yaratmaya devam ediyor.”
Yazar Hakkında;
Sosyolog, siyaset bilimci ve tarihçi olup, sosyal hareketler, devrimler, siyasi demografi ve dünya tarihi perspektifinde uzmanlaşmıştır. 13 kitap ve 150’den fazla makalenin yazarı veya editörüdür. Devrimlerin ve uzun vadeli toplumsal değişimlerin incelenmesi konusunda önde gelen otoritelerden biri olarak kabul edilmektedir. Çalışmalarıyla kliodinamik, ekonomi tarihi ve siyasi demografi alanlarına temel katkılarda bulunmuştur. Dünya tarihinde “dinamik Batı” ve “durağan Doğu” şeklinde yer edinmiş standart görüşün yerine Doğu ve Batı medeniyetlerinin, Avrupa’nın sanayileşmenin teknik atılımlarını gerçekleştirdiği 18. yüzyıla kadar benzer siyasi ve ekonomik döngülerden geçtiği “geç ayrışma” modelini savunan “Kaliforniya ekolü”nün önde gelen üyelerinden biridir.
