Diyabet hastalığı, toplumda çoğunlukla yüksek kan şekeri ile tanımlanan tek tip bir tablo gibi algılansa da, bazı diyabet türleri çok daha karmaşık ve öngörülemez bir seyir gösterebilir. Bu tablolardan biri olan brittle diyabet, kan şekeri değerlerinin kısa süreler içinde ani ve kontrol edilmesi güç dalgalanmalar göstermesiyle dikkat çekiyor.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Füsun Topçugil, brittle diyabetin klasik diyabet takibinden farklı bir yaklaşım gerektirdiğini vurguluyor.
Sorun Yalnızca Yüksek Ya Da Düşük Şeker Değil
Uzm. Dr. Füsun Topçugil’e göre brittle diyabet, yalnızca hiperglisemi ya da hipoglisemi ataklarıyla sınırlı bir durum değildir. Asıl risk, bu dalgalanmaların öngörülemez olması ve kısa süre içinde ciddi klinik tablolara yol açabilmesidir.
Kan şekeri bir anda tehlikeli seviyelere düşebilir ya da hızla yükselebilir. Bu durum; bayılma, bilinç kaybı, ani halsizlik ve dikkat kaybı gibi günlük yaşamı doğrudan etkileyen sonuçlara neden olabilir. Özellikle sık hipoglisemi atakları, fark edilmediğinde hayati risk oluşturabilir.
Brittle Diyabetin Arkasında Birden Fazla Neden Olabilir
Brittle diyabet tek bir nedene bağlı gelişmez. Çoğu hastada birden fazla faktör bir arada rol oynar.
Uzm. Dr. Füsun Topçugil, bu nedenler arasında şunlara dikkat çekiyor:
- İnsülin emiliminde düzensizlik
- Enjeksiyon bölgelerine bağlı sorunlar
- Hormonal dalgalanmalar
- Mide ve bağırsak emilim bozuklukları
- Enfeksiyonlar
- Yoğun stres, kaygı bozuklukları ve düzensiz uyku
- Ailsesel diyabet genlerinin olması (MODY)
Bu nedenle brittle diyabet, yalnızca doz ayarlaması ile çözülebilecek basit bir sorun olarak değerlendirilmemelidir.
Herkeste Görülmez, Ancak Göz Ardı Edilmemelidir
Brittle diyabet, diyabetli kişilerin tamamında görülmez. Daha çok uzun süredir diyabet tanısı olan, kan şekeri takibine rağmen ani dalgalanmalar yaşayan ve sık acil müdahale gerektiren ataklar geçiren bireylerde karşımıza çıkabilir.
Bu durumun fark edilmemesi, hastanın “tedaviye uyumsuz” olduğu şeklinde yanlış bir algıya yol açabilir. Brittle diyabet, hastadan çok hastalığın doğasıyla ilişkilidir.
Takip Süreci Neden Özel Planlanmalıdır?
Brittle diyabet tanısı, tek bir ölçümle konulmaz. Günlük kan şekeri kayıtları, hastanın yaşam düzeni ve eşlik eden sağlık sorunları birlikte değerlendirilir. Amaç, kan şekerini kusursuz seviyede tutmaktan çok; tehlikeli dalgalanmaları azaltmak ve hastanın yaşam kalitesini korumaktır.
Toplum İçin Kritik Bir Uyarı
Sık sık açıklanamayan kan şekeri düşüşleri ya da yükselmeleri yaşayan bireylerin, bu durumu “normal” kabul etmemesi gerekir. Diyabetin her türü aynı seyri göstermez ve bazı tablolar daha yakından izlenmelidir. Erken fark edilen brittle diyabet, uygun takip ve düzenli hekim kontrolü ile daha güvenli şekilde yönetilebilir.
Uzm. Dr. Füsun Topçugil, brittle diyabet konusunda şu uyarıda bulunuyor:
“Brittle diyabet, hastayı sadece fiziksel değil psikolojik olarak da zorlayan bir tablodur. Bu süreçte kan şekeri değerlerinin yanı sıra hastanın yaşam koşulları ve genel sağlık durumu birlikte ele alınmalıdır. Düzenli takip ve hasta–hekim iş birliği, bu dalgalanmaların yönetilmesinde en önemli adımdır.”
