16. y.y da yaşamış Köroğlu‘nun destanıdır.
Köroğlu yani Ruşen Ali, seyis Koca Yusuf ‘un oğludur.
Koca Yusuf ise Bolu Beyinin yanında çalışan bir seyistir. Bolu Beyi bir gün Yusuf tan kendisine yakışan çok değerli bir at seçmesini ister.
Koca Yusuf hiç de alımlı olmayan büyüdüklerinde çok güzel ve güçlü birer at olacağına inandığı iki cılız atı satın alıp Bolu Beyine getirir. Bolu Beyi bu çelimsiz atları görünce çok sinirlenir, işini doğru yapmadığını düşünerek Yusuf’un gözlerine mil çektirir ve işinden kovar.
Gözleri kör olan Yusuf iki cılız tayla evine döner. Oğlu Ruşen Aliye bu iki tayı nasıl büyüteceğini anlatır. Ruşen Ali babasının körlüğü dolayısıyla Köroğlu diye anılmaya başlar. İki tayı babasının direktiflerine göre büyütür. Çelimsiz taylar herkesin sahip olmak isteyeceği güzellikte ve güçte mükemmel atlar olurlar.
Seyis Yusuf atların büyümesini beklerken bir yandan Bolu beyinden intikam almak ta istiyordur, bunun içinde gözlerinin açılmasını ister. Gözlerinin açılması için üç sihirli köpüğünü içeceği pınara gelirler. Ancak oğul Ruşen Ali köpükleri kendisi içer.
Köpükler Ruşen Aliye şairlik, yiğitlik ve sonsuz güç verir. Daha sonra Köroğlu olarak anılan Ruşen Ali Çamlıbel’e çıkar ve çevresine topladığı adamları ile fakirlerin, başı dertte olanların yardımına koşar. Babasının öcünü de alır.‘’Silah icat edildi mertlik bozuldu’’ sözü Köroğlu’na aittir.
