Nefes almada güçlük ve bitmeyen kuru öksürük ile hayatı zorlaştıran astımın tedavisinde artık nefes egzersizleri de yer alıyor. Kapsamlı bir araştırmada orta-ağır astımı olan 193 hastaya fizyoterapist gözetiminde nefes eğitimi verildi ve nefes eğitimi alan hastaların almayanlara göre 1 yıl içinde yaşam kalitesinde iyileşme olduğu gözlendi. Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Prof. Dr. İlknur Bostancı, “Nefes egzersizlerinin artık uluslararası astım tedavi rehberlerine de girdiğini görüyoruz. Nitekim 2022 Uluslararası Uzlaşı Raporu’nda hastaların yaşam kalitesini artırmakta yararlı bir yöntem olduğu ve bununla ilgili kanıt düzeyinin A derecesinde yani çok yüksek olduğu belirtildi” dedi.
Astımlı hastalarda nefes vermeyi uzatmak ve dakika solunum sayısını azaltmak için tasarlanmış solunum teknikleri son yıllarda oldukça popüler. Pranayama veya yoga nefes egzersizleri; yavaş nefes verme ile derin nefes almayı odağına alıyor. Benzer şekilde, dakika solunum sayısındaki azalmanın astım kontrolünü iyileştirebileceği teorisine dayanarak Buteyko nefes egzersizlerinin geliştirildiğini söyleyen Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Prof. Dr. İlknur Bostancı, “Kapsamlı bir araştırmada orta-ağır astımı olan 193 hastaya fizyoterapist gözetiminde nefes eğitimi verilmiş ve nefes eğitimi alan hastaların almayanlara göre 1 yıl içinde yaşam kalitesindeki iyileşme olduğu gösterilmiştir. Ancak hava yolu fizyolojisi, aldığı ilaç sayısı, astım atak sayısı ve egzersiz kapasitesi ölçümlerinde hiçbir değişiklik kaydedilmemiştir” dedi.
Prof. Dr. İlknur Bostancı başkanlığında yürütülen bir çalışmada ise nefes egzersizi yerine flüt kullanıldı. Konuyla ilgili şunları söyleyen Bostancı, “Çünkü çocuklara doğrudan nefes egzersizi yaptırmak onlar için sıkıcı olabilir ancak müzik aleti ile bunu sağlamak hem uygulanabilir ve hem eğlenceli bir yöntem diye düşündük. Çalışmada blok flüt nefes egzersizinin astımlı çocuklarda solunum fonksiyon testlerine etkisini araştırdık.
Öncelikle astımlı çocuklara diyafram egzersizi ve blok flüt ile üfleme ile ilgili görsel temalar içeren teorik ve uygulamalı dersler verdik ve ardından bu egzersizleri evde 1 ay boyunca günde 15 dakika uygulamalarını istedik. Çalışmada yer alan Dr. Gülhan Atakul aynı zamanda profesyonel müzisyen, çocukların blok flüt çalışmalarını bizzat yürüttü. Egzersizlere hiç başlamadan önce yapılan solunum testlerindeki bazı parametrelerin blok flüt nefes egzersizleri sonrası hafif de olsa düzeldiğini gözlemledik, çalışmamız başarılı oldu” diye konuştu.
NEFES EGZERSİZLERİ, ULUSLARARASI ASTIM TEDAVİ REHBERLERİNDE
Nefes egzersizlerinin artık uluslararası astım tedavi rehberlerine de girdiği söyleyen Bostancı, “Nitekim 2022 Uluslararası Uzlaşı Raporu’nda hastaların yaşam kalitesini artırmakta yararlı bir yöntem olduğu ve bununla ilgili kanıt düzeyinin A olduğu belirtildi. Ancak unutulmaması gerekir ki bu yöntem hiçbir zaman ilaçların yerini tutmaz, astım riskini azaltmaz veya akciğer fonksiyonu üzerinde tutarlı etkileri görülmez. Özetle bu yöntem astıma çare değil sadece hastaların astımla barışmasını ve onunla başa çıkmasını kolaylaştıran bir yöntemdir” dedi.
ASTIMI KONTROL ETMEK İÇİN NELER YAPILMALI?
Astım yakınmalarının kontrolü için ilaçlar kadar astım atak riskini azaltmaya yönelik stratejilerin de önemli olduğunun altını çizen Bostancı atakların kontrol altına alınabilmesi için şu önerilerde bulundu: “Sigaradan uzak durmak, nefes egzersizleri, şişmanlıktan korunmak, D vitamini takviyesi ve alerjenlerden kaçınma örneğin ev tozu, hamamböceği, evcil hayvan, gibi aeroallerjenlerden uzaklaşmak astım kontrolü için önemlidir.”
“Astımın uzun sürdüğü ve yaşam tarzı olarak değişikliğe gidilmesi gerektiği hastalara her seferinde anlatılmalı” diyen Bostancı, “Astımlı hastaların standart tedavisi; nefes açıcı ve koruyucu ilaçların kullanılmasıdır. Ancak bazı hastalarda bu standart tedavi ile astım yeterince kontrol altına alınamaz. Bu durumda tamamlayıcı yaklaşımlar örneğin biraz önce de bahsettiğim nefes egzersizleri yardımcı olur. Bu nedenle bu egzersizler hayatın içine dahil edilmelidir” diyerek sözlerini tamamladı.
