Bu bölüme Rönesansın çok önemli düşünürlerinden Martin Luther ile devam ediyoruz.
Martin Luther 16.y.y da yaşamış bir keşiştir. Sanat fakültesinden mezun olmuş kısa bir müddet hukuk çalışmaları yapmış, ama bu alanı çabuk terk etmiş, keşiş olarak kiliseye girmiş. Kilisedeki eğitimi ile profesörlük unvanı almıştır. Alman Wittenberg üniversitesinde ahlak teolojisi profesörüdür.
İnsanların günahtan kurtuluşunun imanla olduğuna inanır. İnsanların günahtan, ceza almaktan kurtulmak için iyi işler yapması dua etmesi, ya da hacca gitmesi ile olmayacağını, en önemli şeyin iman etmek olduğunu söyler.
O yıllarda kilisenin 2 öğretisine karşı çıkar. Bunlar Araf ve Endüljanstır.
Araf; ölenlerin günahlarının bedelini ödediklerine inanılan yerdi.
Endüljans; Papalık halka kilisenin yetkisiyle günahlarından arındığına, cennete gideceklerine dair bir belge satıyordu. Bu belge ile araftaki günahların bedeli hafiflemiş oluyordu. Tabi herkes endüljans almak için yarışıyordu. Bu durumun gerçekliği olmadığı gibi kilisenin gelir elde etmek için halkı kandırmasıydı.
Endüljans uygulamasına karşı çıkan Martin Luther 95 maddelik bir bildiri hazırlar ve Wittenberg kilisesinin kapısına çiviler.
Bildiri kısaca kurtuluşun, affedilmenin sadece kişinin kendisinden imanından geldiği üzerinedir. Affedilmek için rahibe gerek yoktur, der.
Ayrıca 95 tezinde Tanrının Hristiyanları cezalandırmak için veba, savaşlar, depremler gibi afetler verdiğini, hatta Türkleri yollayarak Hristiyanları cezalandırmaya devam ettiğini söylemiş.
Martin Luther kutsal kitabı Almancaya çevirerek sıradan halkın Kutsal kitabı okumasını sağlamıştır.
1545 yılında böbrek yetmezliğinden ölmüş ama başlattığı reformasyon hareketi ile kilise tarihini çok etkilemiştir.
İmparator V. Charles 25 Mart 1521 de bir kararname çıkarır, adı Worms fermanı olan kararda, Luther in yazılarını yasakladığını onu devlet düşmanı ilan ettiğini bildiriyordu. Ayrıca Lutheri kim öldürürse öldürsün yargılanmayacaktı, suç sayılmayacaktı.
Katolik kilisesinin af belgesi satmasına, günahı para karşılığı silmesine karşı çıkan Luther mahkemeye verilir. Luther savunması sırasında ‘’neden sadece cenneti satıyorsunuz’’ diye sorar.
Yargıç ‘’cehennemi kim alır ki’’ demesi ile Luther ben alıyorum der ve para karşılığı satın alır.
Mahkeme çıkışında ise halka ‘’ cehennemi satın aldım ve orada kimseyi istemiyorum, rahat edin cehenneme gidemeyeceksiniz’ der. Halk cehenneme gitmeyeceğini düşünerek kiliseyi protesto eylemlerine başlar. Protestanlığında buradan doğduğu kabul edilir. Tabi Protestanlığın çıkışı sadece papanın otoritesine ve kiliseye karşı çıkışla açıklamak eksik olur. Toplumsal, ekonomik ve siyasi nedenlerin önemli rolleri olduğu bilinmelidir.
