“KİR” Oyunu, İnsan Ruhunun İçsel Çatışmasını Sahneye Taşıyor
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın maddi katkılarıyla sahnelenen “KİR”, yazar Erdinç Aydın’ın kalemi ve Mustafa Çavuş’un yönetmenliğiyle izleyiciyi derin bir toplumsal ve bireysel çatışmanın içine çekiyor. 17 Mayıs 2025 Cumartesi akşamı Yenişehir Belediyesi Akademi Sahnesi’nde tiyatro izleyicisiyle buluşarak sezonu noktalayan “KİR”; geleneksel değerler ile özgürlük arasındaki gerilimi, insan ruhunun dönüşümü üzerinden ele alan oyun, seyirciyi sorgulamalarla dolu bir yolculuğa davet ediyor.
Hikâye, Doğu’daki üç köyün ağası olan babasının hastalanmasıyla mirası devralan İbrahim Ağa’nın (Şahdi Özdemir) erkek evlat özlemiyle 20 yaşındaki Dilan’ı (Yaren Danış) üçüncü eş olarak almasıyla başlar. Ancak düğün gecesi Dilan’ın, köydeki şantiyede çalışan Yusuf’la (Emre İnce) kaçması, İbrahim’in namusunu temizleme takıntısını ateşler. İbrahim ve Dilan’ın abisi İsmail (Mustafa Çavuş), Yusuf’un Kore Gazisi babası Dursun Çavuş (Orhan Özbaba) ile dayak yiyip çocuk doğuramadığı için evden atılan dul ablası Şükran’ın (Ergül Tunga Kaya) yaşadığı gecekonduda baskın düzenler.
Baskın sırasında patlak veren gerilimler, tüm karakterlerin iç çatışmalarını ortaya serer. Dursun Çavuş’un ihbar ederek ölümüne yol açtığı anarşist oğlu Sefer’in hatırası, Şükran’ın topal bacağındaki fiziksel ve duygusal acı, İsmail’in elinden düşürmediği tahta bebek ve Don Kişot’a olan takıntısı, hepsi sahnede bir hesaplaşmaya dönüşür. İbrahim’in silahını Dilan’a doğrultup tetiği çekememesi ve İsmail’in son anda vicdanına yenik düşerek havaya ateş etmesi, karakterlerin karanlıkla ışık arasında sıkışan ruh hallerini yansıtır. Bu anlar, insanın değişim kapasitesini ve içindeki çelişkilerle nasıl yüzleştiğini dramatik bir dille sahneye taşır.
Semboller ve sahne tasarımı, hikâyede derin anlamlar taşıyan unsurlarla şekilleniyor. Renklerin dili, toplumsal baskı ile bireysel özgürlük arasındaki çatışmayı yansıtıyor. Gri tonlardaki kostümler ve dekor, katı toplumsal normları temsil ederken, Dilan’ın giydiği kırmızı, onun bireysel direncini, özgürlük arayışını ve umudunu simgeliyor. İsmail’in karakteri ise tahta bebek ve Don Kişot üzerinden anlam kazanıyor. İlkokul öğretmeninden öğrendiği tahta oymacılık becerisi, köy yaşamının basit ama içten dünyasını yansıtırken, Don Kişot’a duyduğu hayranlık, imkânsız ideallerle mücadele eden bir köylünün naif çelişkilerini ortaya koyuyor. Köpeğine “Dulcinea” adını vermesi bile bu hayalperest çabayla gerçeklik arasındaki uyumsuzluğa işaret ediyor. Diğer yandan, Dilan’ın hamileliği, sadece fiziksel bir yeniden doğuşu değil, aynı zamanda toplumun değişen dinamiklerini ve umutla beklenen bir dönüşümün habercisini temsil ediyor. Her bir sembol, karakterlerin iç dünyaları ile toplumsal gerçeklik arasındaki gerilimi görünür kılıyor.
“KİR” adlı eser, geleneksel namus anlayışı ile bireyin özgürlük mücadelesi arasındaki çatışmayı merkezine alıyor. Her karakterin içinde taşıdığı “kir”i temizleme çabası, hikâyenin tematik omurgasını oluşturuyor. İbrahim’in öfkesinin vicdana evrilmesi, İsmail’in körü körüne bağlandığı inançlarını sorgulamaya başlaması, izleyiciyi derin bir soruyla yüzleştiriyor.
“Değişim, insanın içsel dönüşümüyle mi yoksa toplumun kendini yeniden tanımlamasıyla mı başlar?”
Bu çatışma, eserin hem bireysel hem de toplumsal boyuttaki etkilerini vurgularken, seyirciyi değişimin kökenini irdelemeye yöneltiyor. Dekor ve kostümlerdeki sembolik dil ise sahnede görsel bir zenginlik sunuyor. “KİR”, izleyiciyi pasif bir seyirci olmaktan çıkarıp insan doğasının karanlık ve aydınlık yüzleriyle yüzleşmeye çağırıyor.
Tür: Tiyatro Oyunu
Yazan: Erdinç Aydın
Yöneten: Mustafa Çavuş
Oyuncular: Şahdi Özdemir, Orhan Özbaba, Ergül Tunga Kaya, Mustafa Çavuş, Yaren Danış, Emre İnce
Yapımcı: Value Tiyatro & Prodüksiyon
