Boynun ön tarafında bulunan ve adeta tüm vücudun işleyişinden sorumlu hayati hormonları salgılayan tiroid bezi, gereğinden az veya fazla çalıştığında çeşitli sağlık sorunları meydana gelebiliyor. Bu bezden salgılanan hormonların tüm organları etkilediği için gebelik açısından da çok kritik olduğunun altını çizen Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, “Çocuk sahibi olmak isteyenler, tiroit bezini ilgilendiren bazı rahatsızlıklar nedeniyle engellere takılabilirler. Bu nedenle çiftlerin bir sağlık merkezine başvurarak tiroid hastalıkları açısından da mutlaka muayene olması gerekir” dedi.
‘Endemik’ kelimesi belirli bir coğrafyaya özgü anlamına gelir, endemik guatr da vücudun yeterli miktarda iyot alamadığı bölgelerde yaygın olarak görülür. Türkiye endemik guatr bölgesinde yer aldığı için tiroid hastalıklarının yaygın görüldüğüne dikkat çeken i Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, “Tiroid bezi, metabolizmanın düzenlenmesinde kritik bir rol oynar. Vücut ısısının dengelenmesinden kadınlarda adet düzenine kadar birçok süreci etkileyebilir. Tiroit hormonlarının yetersiz olması durumunda halsizlik, yorgunluk, isteksizlik, uykuya eğilim, kabızlık, saç dökülmesi, kilo artışı ve vücutta şişlik gibi belirtiler görülebilir” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de annelere iyot desteği önemli
Türkiye’nin iyot eksikliğinin en sık görüldüğü yerlerden biri olduğunu dile getiren Prof. Dr. Fulya Akın, “Örneğin iyot eksikliğinden kaynaklanan guatr, en sık gözlemlenen tiroid bezi rahatsızlıklarından biri. Ülkemizin üçte ikisinin bu hastalıklardan muzdarip olduğunu söylemek mümkün. Özellikle de gebelik ve emzirme sırasında annenin artan iyot ihtiyacı göz önüne alındığında, doktorun yapacağı tarama testleri sonucu takviye için herhangi bir engel bulunmuyorsa iyot desteği önerilebilir” dedi.
Tiroid açısından risk varsa gebelik öncesi önlem alınmalı
Ailesinde tiroid problemleri bulunan veya bağışıklık sisteminin vücuttaki dokulara yanlışlıkla saldırması anlamına gelen otoimmün hastalıklara sahip kişilerin risk altında olduğunu paylaşan Prof. Dr. Fulya Akın, “Ek olarak; Tip 1 diyabetliler, daha önce tiroid operasyonu geçirmiş ya da tiroid antikorları yüksek saptanmış kişiler, bilinen guatr ve tiroid problemleri ile takip edilen hastalar, geçmişte boyun bölgesine radyasyon alma ya da erken doğum veya gebe kalamama öyküsü bulunan ve son olarak da gebelikle 30 yaşından sonra tanışmış kadınlar tiroid bezinin yeterli miktarda çalışmaması anlamına gelen hipotiroidi açısından kritik gruptadır. Bu hastalar doktorlarının uygun gördüğü testlerle değerlendirildikten sonra mümkünse gebelik öncesi tarama yapılması ve gerekliyse ilaç başlanması daha doğru olur” şeklinde konuştu.
Hamile kalmadan önce tiroid ilacı başlanmış hipotiroidi hastalarının, bebeğe zararı olmadığını bilerek gebelikte ilacı kesmeden devam etmeleri gerektiğini vurgulayan Akın, “Buradaki önemli nokta, gebelik planlanmadan önce ya da öğrenilir öğrenilmez, ilaç dozunun doktor kontrolleriyle düzenlenmesi” şeklinde ekledi.
Hamilelik döneminde hormon düzeni değişiyor
Tiroid bezindeki fonksiyon bozukluğunun üreme hormonlarında da ciddi değişikliklere sebep olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Akın, “Yumurta ve sperm üretimi bu durumdan olumsuz etkilenir, infertilite yani kısırlık olasılığı artar. Bu nedenle doktorlar, gebelik planı ya da varlığında tiroid değerlendirmesi için kan tetkiki ister. Tiroid hormonlarının düzeyleri, gebelik nedeniyle normal kabul edilen aralıktan farklılaşır. Doktorunuz gerekli gördükçe değerlerinizin gebeliğinizin haftasına uygun olup olmadığını kontrol eder” dedi.
