Türkiye’nin lezzetlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştıran yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri sektörleri 2024 yılında ihracatlarını yüzde 4 artırarak 6 milyar 131 milyon dolara taşıdı. Meyve sebze ve meyveebze mamulleri sektöründe 6 milyar dolar barajı ilk kez 2024 yılında aşılmış oldu.
2024 yılında yaş meyve sebze sektörü 3 milyar 401 milyon dolarlık ihracata imza atarken, meyve sebze mamulleri sektörü rekor ihracata 2 milyar 728 milyon dolarlık katkı sağladı.
Ege Bölgesi yüzde 22 pay aldı
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Türkiye geneli yapılan 6 milyar 131 milyon dolarlık ihracatın 1 milyar 314 milyon dolarlık dilimini gerçekleştirdiklerini, Türkiye geneli ihracattan yüzde 22 pay aldıklarını dile getirdi.
Ege İhracatçı Birlikleri’nde 2024 yılını değerlendirmek için basın toplantısı düzenleyen Başkan Uçak, 2024 yılının, ihracat dünyası için oldukça meşakkatli ve yorucu geçtiğini vurguladı. Uçak, “Ancak tüm bu zorlukların üstesinden gelerek Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak 2024 yılında 1 milyar 314 milyon dolarlık ihracata imza attık. Bu başarıda emeği geçen tüm üyelerimizi üstün çabalarından dolayı gönülden tebrik ediyorum. Birliğimiz ihracatındaki ürün ve ülke detaylarını inceleyecek olursak, en çok ihracatı yapılan ürünler 319 milyon dolar ile turşular, 170 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça, 101 milyon dolar ile meyve suları, 55 milyon dolar ile kiraz, 44 milyon dolar ile domates, 41 milyon dolar ile üzüm oldu. Birliğimizin en güçlü olduğu ürünlerde turşular, kuru domates, kestane gibi ürünler önemlerini korudu” diye konuştu.
En çok ihracat yapılan ülke Almanya
Türkiye’nin yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri sektörlerinde en çok ihracat yaptığı ülkelerin, 239 milyon dolar ile Almanya, 197 milyon dolar ile ABD, 101 milyon dolar ile İngiltere, 95 milyon dolar ile Rusya, 71 milyon dolar ile Hollanda, 63 milyon dolar ile İtalya olduğu bilgisini veren Uçak, şöyle devam etti: “Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan ürünlerse; 574 milyon dolar ile meyve suları, 475 milyon dolar ile mandalina, 428 milyon dolar ile turşular, 426 milyon dolar ile domates, 377 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça grubu, 357 milyon dolar ile limon oldu.”
“Üçüncü Kuşak Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”nin üçüncü ayağı 2025 yılında hayata geçecek
Sürdürülebilir tarım ve ihracatın geleceği için gençlere büyük değer verdiklerini vurgulayan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, ziraat mühendisliği ve gıda mühendisliği eğitimi alan gençleri tarım sektörüne kazandırmak için 2 farklı dönemde “Üçüncü Kuşak Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”yle gençlere 6’şar haftalık eğitim programları düzenlediklerini ifade etti.
“Üçüncü Kuşak Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”nde, üretimden ticarete kadar tüm süreçlerde uzman kadrolar tarafından verilen teorik ve pratik eğitimlerin yanı sıra bahçe ve fabrika ziyaretleri düzenlendiğini paylaşan Uçak, 2025 yılında projenin üçüncü ayağını yapacaklarını kaydetti.
44 firmamız güçlerini URGE Projesinde birleştirdi
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak Ticaret Bakanlığı’nın desteğiyle 3 tane başarılı URGE Projesi gerçekleştirdiklerini ve “Taze Üzüm, Kiraz ve Nar URGE Projesi”nin Ticaret Bakanlığı’ndan “En İyi URGE Projesi Ödülü” aldığını hatırlatan Başkan Uçak, 2025 yılında yeni pazarlara açılma hedefiyle 44 firmanın katılımıyla yeni bir URGE Projesini sürdüreceklerini, 2025 yılının ilk yarısında bir ticaret heyeti gerçekleştirmek için planlamalarının devam ettiğini vurguladı.
Turkish Tastes sayesinde yeni ihracat anlaşmaları yapıldı
Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altındaki 6 gıda birliğinin ortaklığıyla ABD’ye gıda ürünleri ihracatımızı artırmayı amaçlayan Turkish Tastes isimli TURQUALITY Projesi kapsamında ABD’de birbirinden başarılı etkinlikler düzenlediklerini aktaran Uçak, tanıtım faaliyetleriyle başlayan bu girişimin artık meyvelerini vermeye başladığını ve Türk gıda firmalarının ihracat anlaşmaları imzalamaya başladıkları bilgisini paylaştı.
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, 2024 yılında İzmir’de ilk kez düzenlenen ve meyve sebze sektörü için büyük bir önem taşıyan Interfresh Fuarı’na, 2025 yılında daha güçlü bir katılım sağlayarak İzmir’in ve meyve sebze sektörünün tanıtımında öncü bir rol üstlenmeyi amaçladıklarını sözlerine ekledi.
Balık; “İhracatta en büyük sorun; pestisit”
Yaş meyve ve sebze ihracatında en önemli sorunlardan birinin pestisit kalıntısı olduğunu ifade eden Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Cengiz Balık, “Son dönemde bu konu ciddi şekilde gündem oluşturmaya başladı. Türk ürünlerinin dış pazardaki algısını düzeltmek için Turquality Projesi başlatıldı. Ancak, ihracatta geri dönen her TIR’ın başlıca sorun olarak gösterilmesi doğru değil. Bu durum, ülke mevzuatlarından kaynaklanıyor ve sadece ihracat üzerinden çözülebilecek bir mesele değil. Çünkü Türkiye’de üretilen meyve ve sebzenin yalnızca yüzde 10’u ihraç ediliyor, kalan yüzde 90’ı iç piyasada tüketiliyor. Eğer kalıntı sorununu yalnızca ihracat açısından çözmeye çalışırsak başarılı olamayız. Bu sorunu üretim sahasında çözmemiz gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu konuda ciddi tedbirler aldığını ve önümüzdeki süreçte kapsamlı çalışmalar başlatacağını belirtti. Ayrıca, bu yalnızca ihracat meselesi değil, Türk insanı da sağlıklı ve kalıntısız ürün tüketmeyi hak ediyor. Bu yüzden toplumda farkındalık yaratmamız ve tüketicilerin de pazardan aldıkları ürünleri sorgulaması gerekiyor. Eğer tüketiciler bilinçlenirse, bu sorunun daha hızlı çözüleceğine inanıyorum” dedi.
Geri dönen ürünler iç piyasaya sürülmüyor
İhracattan geri dönen yaş meyve sebze ürünlerinin analiz edilmeden iç piyasaya sürüldüğüne dair çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığını ifade eden Cengiz Balık şöyle devam etti: “Geri dönen ürünlerin iç piyasada kolayca satıldığı yönünde yanlış bir algı var. Oysa ihracat belirli kurallar çerçevesinde yapılıyor. Avrupa Birliği’ne gönderilen ürünler ilk olarak Kapıkule sınır kapısında analize tabi tutuluyor. İlk analiz Bulgaristan sınırında yapılıyor ve eğer uygunsuzluk tespit edilirse ürün Türkiye’ye geri gönderiliyor. Analizden geçemeyen ürünlerin ülkeye dönmesi en az 20 günü buluyor. Türkiye’ye giren ürün sonra ithalat rejimine tabi tutuluyor. Türkiye’deki mevzuata göre yeniden analiz yapılıyor ve eğer burada da uygunsuzluk tespit edilirse ürün imha ediliyor. Eğer ürün uygun bulunursa ihracatçı bunu çekebiliyor, fakat yaklaşık 25 günlük süreç sonunda bu sefer de ürünün raf ömrü dolduğu için ticari değerini kaybediyor. Bu nedenle, Türkiye’de kalıntılı malın piyasaya sürüldüğü yönündeki iddialar gerçeği yansıtmıyor.
Sorunun kökten çözümü için üretim aşamasında denetimlerin sıkılaştırılması gerekiyor.”
Yaş meyve sebze ürünlerinde kalıntı oluşumunun önüne geçmek için 2021 yılından bu yana “Kullandığımız Pestisitleri Biliyoruz” isimli bir projeyi sürdürdüklerini sözlerine ekleyen Balık, yaş meyve sebze üretiminin yoğun olduğu Aydın, İzmir, Manisa, Muğla illerinde; çilek, asma yaprağı, şeftali, kiraz, nar, limon, üzüm, mandarin, domates, biber ve kornişonun aralarında olduğu 11 üründe numuneler aldıklarını, ürünlere göre değişiklik gösteren bu projede kapsamında yılda yaklaşık olarak 600 numune aldıklarını ve akredite olan laboratuvarlarda analiz yaptırdıklarını, analiz sonuçlarını üyeler, üreticiler ve paydaş kurumlar ile paylaştıklarını sözlerine ekledi.
Türkmenoğlu: “Mamul ihracatının yüzde 37’si Ege’den yapıldı”
Türkiye’nin meyve ve sebze mamulleri ihracatının 2024 yılında 2 milyar 728 milyon dolara ulaştığını dillendiren Türkiye Meyve Sebze Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Türkmen Türkmenoğlu, meyve sebze mamulleri ihracatının yüzde 37’sine denk gelen 1 milyarlık ihracatın Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği tarafından gerçekleştirildiğini paylaştı.
Meyve sebze mamulleri ihracatında Türkiye genelinde ortalama ihracat fiyatının 1,27 USD olduğu bilgisini veren Türkmenoğlu, “2024 yılında Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği mamul ihracat birim fiyatımız 1,59 USD olarak gerçekleşti. Bu rakam 2023 yılı ile karşılaştırıldığında ortalama fiyatımız yüzde 1 oranında artış gösterdi. Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan ürün grubu 574 milyon dolarla meyve suları olurken, Ege Bölgesi’nde 319 milyon dolarla turşular oldu” dedi.
Meyve sebze mamulleri sektörünün, tarım alanındaki diğer dallardan bazı önemli avantajlarıyla ayrışma gösterdiğinin altını çizen Türkmenoğlu şöyle konuştu; “Üretim süreçlerimiz büyük oranda ithal hammaddeye ihtiyaç duymuyor, ihracata dayalı büyüme hedefleri ve sağladığı yüksek istihdam imkânları, sektöre özgü güçlü yanlarımız. Aynı zamanda mamul ürünlere eklenen katma değer, ihracat gelirlerinin artışında kilit bir rol oynuyor. Sektörümüz ayrıca, ülkemizin gıda ihracatına gastronomi temelli katkılarıyla da dikkat çekiyor. Türk mamulleriyle hazırlanan yiyeceklerin uluslararası alanda tanınması, tüm Türk gıda ürünlerine olan talebi artırmakta ve ihracat hacmini genişletiyor. Özellikle HoReCa (otel, restoran, kafe) kanallarında ve perakende zincirlerinde Türk ürünlerine yönelik talep gün geçtikçe büyüyor.”
