Teknolojik gelişmelerin hızla ilerlediği dönemden önce internet dolandırıcılığı çok daha tahmin edilebilir ve kolay önlenebilirdi haldeydi. Günümüz dolandırıcıları ise en son teknolojiyle psikolojik içgörüleri birleştirerek, dolandırıcılığı klasik spam e-postalarının ötesinde farklı boyutlara taşıyor. Bitdefender Antivirüs Türkiye distribütörü Laykon Bilişim’in Operasyon Direktörü Alev Akkoyunlu, 2025’in en popüler 5 siber dolandırıcılık yöntemini ve bunlara karşı nasıl korunabileceğini paylaşıyor.
Dijital çağda yaşanan hızlı ilerlemeler sebebiyle geçmişteki basit spam e-postaların ötesine geçen birçok yeni dolandırıcılık yöntemi ortaya çıkmaya başladı. Günümüz dolandırıcıları en son teknolojiyi çok boyutlu şekilde kullanarak güvenlik farkındalığı yüksek olan kullanıcıları bile kandırmayı başarıyor. İnsan davranışlarını iyi analiz eden inandırıcı kimlikler yaratılıyor ve psikolojik manipülasyonlar gelişen teknolojiyle birleştiriliyor. Bu sebeple her zamankinden daha ikna edici ve yanıltıcı olan dolandıcılık yöntemleri Deepfake aramaları, sahte ücretsiz denemeler ve kripto dolandırıcılığı gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabiliyor. Çeşitli dolandırıcılık yöntemlerine karşı bilinçli olmanın karşılaşılabilecek riskleri önlemedeki önemini vurgulayan Bitdefender Antivirüs Türkiye distribütörü Laykon Bilişim’in Operasyon Direktörü Alev Akkoyunlu, 2025’in en popüler 5 siber dolandırıcılık yöntemini ve bunlara karşı nasıl korunabileceğini paylaşıyor.
1. Deepfake Sesli Dolandırıcılıkları: Deepfake sesli dolandırıcılıklar, yapay zekânın sosyal medyadaki videolar veya kısa ses kayıtlarından ses klonlamasıyla gerçekleştiriliyor. Dolandırıcılar bu yöntemi bir otorite figürünü ya da yakın bir akrabayı taklit ederek acil para veya kişisel bilgi talep etmek için kullanıyor.
Bu tür dolandırıcılıkları fark etmek için tanımadık numaralardan gelen aramalara dikkat etmek, aşırı acil ve tehditkâr bir dilin kullanılmasına karşı tetikte olmak ve ses tonundaki küçük tuhaflıkları fark etmek gerekiyor. Şüpheli durumlarda telefonu kapatıp ilgili kişiye güvenilir bir kanaldan ulaşmak, aile içinde yalnızca yakınların bildiği “güvenli kelimeler” belirlemek ve dolandırıcılık çağrılarını engelleyebilen güvenlik araçlarını kullanmak en etkili korunma yöntemleri arasında yer alıyor.
2. “Gerçek Olamayacak Kadar İyi” Sahte E-Ticaret Siteleri: Dolandırıcılar, sosyal medya reklamlarıyla tanıttıkları sahte e-ticaret siteleri aracılığıyla “gerçek olamayacak kadar iyi” fırsatlar sunuyor. Tüketiciler ya hiç ürün alamıyor ya da düşük kaliteli sahte ürünlerle karşılaşıyor.
Bu tür dolandırıcılıkları anlamak için diğer perakendecilere kıyasla olağanüstü indirimlere, gerçek iletişim bilgisinin olmamasına ve yeni kayıtlı, gizli mülkiyete sahip alan adlarına dikkat etmek gerekiyor. Güvenli alışveriş için yalnızca doğrulanmış satıcılardan alışveriş yapmak, tarayıcıdan doğrudan web sitesine erişmek, kredi kartı gibi alıcı koruması olan yöntemlerle ödeme yapmak ve satın almadan önce bağımsız yorumları kontrol etmek en etkili korunma yolları arasında yer alıyor.
3. Ücretsiz Deneme Görünümlü Abonelik Tuzağı: Ücretsiz deneme adı altında sunulan abonelik tuzakları, tüketicileri gizli ve yinelenen ödemelerle mağdur ediyor. Cilt bakım ürünleri, sağlık takviyeleri veya dijital hizmetler için cazip görünen deneme teklifleri, ince baskıda gizlenen abonelik planlarına dönüşüyor. Bu yöntemler, kötü açıklanmış iptal süreçleri, yalnızca kargo ücreti karşılığında verilen promosyon ürünleri, kısa süreli deneme sonrası ağır abonelik ücretleri ve aynı içerikteki abartılı olumlu yorumlarla destekleniyor.
Korunmak için ödeme bilgilerini girmeden önce şartları dikkatle okumak, denemeler için sanal veya tek kullanımlık kartlar kullanmak, yinelenen ödemeleri hemen kabul etmemek ve banka hesap özetlerini düzenli kontrol etmek büyük önem taşıyor.
4. Şişir ve Sat Dolandırıcılığı: Fiyat şişirme ve ardından satma dolandırıcılığı, dolandırıcıların bir kripto para, NFT veya erken aşama yatırım fırsatını abartılı vaatlerle tanıtarak fiyatını yapay şekilde yükseltmesiyle başlıyor. Yeterince yatırımcı alım yaptıktan sonra dolandırıcılar hisselerini satarak kâr ediyor, piyasa gerçek değerini fark edince fiyat hızla düşüyor ve yatırımcılar değersiz varlıklarla kalıyor. Bu tür dolandırıcılıkların işaretleri arasında garanti edilen kâr vaatleri, içeriden bilgi iddiaları, hızlı alım baskısı ve güvenilir ekip ya da proje detaylarının olmaması yer alıyor.
Korunmak için bağımsız araştırma yapmak, yalnızca influencer’lar üzerinden tanıtılan fırsatlardan uzak durmak ve zaman sınırlı ‘özel’ tekliflere karşı temkinli olmak gerekiyor.
5. Teknik Destek Dolandırıcılıkları: Ekranınızı ele geçiren teknik destek dolandırıcılıkları, sahte hata mesajları veya güvenilir şirketlerin logolarını taklit eden pop-up pencerelerle başlayabiliyor. Dolandırıcılar cihazınızın virüsle enfekte olduğunu iddia ederek panik yaratıyor ardından sahte bir destek temsilcisi aramasıyla sizden uzaktan erişim talep ediyor. Fakat sorunu “çözerken” aslında zararlı yazılım yüklüyorlar.
Korunmak için pop-up’lardaki numaraları aramamak, şüpheli aramalarda paniğe kapılmadan telefonu kapatmak, güvenilir kişilerden görüş almak, Scamio gibi dolandırıcılık algılama araçlarını kullanmak, cihazı yeniden başlatıp güvenilir bir güvenlik çözümüyle taramak ve yazılımları güncel tutmak gerekiyor. Unutulmamalı ki tüm dolandırıcılıkların ortak noktaları arasında aciliyet baskısı, “gerçek olamayacak kadar iyi” vaatler, güvensiz kanallardan hassas veri talepleri ve doğrulanamayan kimlikler yer alıyor.
