20 Kasım tüm dünyada “Dünya Çocuk Hakları Günü” olarak kutlanıyor. “Çünkü Öğrenmek Eğlencelidir!” diyerek her yaşta bireyin oynayarak ve keyifle öğrenme hakkını savunan Öğrenme Tasarımları, çocuklara çocuk haklarını oyun aracılığıyla öğretiyor. “Çocuk Hakları Sek Sek” oyununda çocuklar hem Çocuk Hakları Evrensel Bildirgesi’ndeki maddeleri öğreniyor hem de eğleniyorlar.
Dünya genelinde çocukların karşı karşıya kaldıkları hak ihlallerini gündeme taşımak amacıyla 20 Kasım Birleşmiş Milletler (BM) tarafından “Dünya Çocuk Hakları Günü” olarak kutlanıyor. Dünyada birçok çocuk eğitim hakkı da dahil olmak üzere pek çok haklarından mahrum bırakılıyor. Örneğin Türkiye’de eğitim 12 yıl zorunlu. Ancak Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) raporuna göre, Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2024-2025 eğitim öğretim yılı verileri, zorunlu eğitim çağında olup okula gitmeyen yaklaşık 611 bin çocuk olduğunu gösteriyor. Öğrenmenin doğuştan gelen bir ihtiyaç olduğunu kabul eden, her yaşta bireyin oynayarak ve keyifle öğrenme hakkını savunan Öğrenme Tasarımları, çocuk haklarına dikkat çekerek çocuklara çocuk haklarını oyunla öğretiyor.
Hem eğleniyor hem de öğreniyorlar
Öğrenmeyi kolaylaştıran, eğlenceli hale getiren oyunlar ve yenilikçi öğrenme programları tasarlayarak bireylerin ve kurumların gelişimine katkı sağlamayı amaçlayan Öğrenme Tasarımları’nın “Çocuk Hakları Sek Sek” oyununda Çocuk Hakları Evrensel Bildirgesi’nde bulunan 15 maddeye yer veriliyor. Oyunda “18 yaşına kadar herkes çocuktur”, “Yaşamak her çocuğun hakkıdır” gibi çocuk haklarına dair maddeler yer alıyor. Çocuklar, oyun matına attıkları taş hangi maddeye denk gelirse onlara verilen eğlenceli yönergeyi yerine getirerek hem eğlenip hem öğreniyorlar.
“Çocuklara haklarını oyunla öğretiyoruz”
Aynı zamanda toplumsal sorunlara çözüm üretmeyi hedefleyen bir sosyal girişim olan Öğrenme Tasarımları’nın Kurucusu Tuğba Çanşalı, şunları söylüyor:
“Öğrenme Tasarımları olarak her yaştan bireyin nitelikli öğrenme hakkını savunuyoruz ve buna dair çalışmalar yürütüyoruz. Her oyun merakı tetikler, hayal gücünü harekete geçirir ve öğrenme sürecini keyifli bir ortama dönüştürür. Amacımız, farkındalığa giden yolda oyunu bir deneyim aracı olarak kullanmaktır. Farklı yaş gruplarına ve temalara yönelik, özel ihtiyaçlara göre oyunlar geliştiriyor ve uyguluyoruz. Bugüne kadar 80’in üzerinde yaratıcı ve özgün oyun tasarladık. Tasarladığımız oyunlardan biri de Çocuk Hakları Evrensel Bildirgesi’ndeki maddelere yer verdiğimiz ‘Çocuk Hakları Sek Sek’ oyunu. Çocuk hakları bizim de çok önemsediğimiz bir alan. Çocuklara evrensel olarak kabul edilen ‘Çocuk Hakları’nı oyunla keşfettiriyoruz. Milli Eğitim müfredatında da yer alan çocuk haklarını öğrenmek, çocukların kişisel gelişimi, özgüven gelişimi ve toplumsal farkındalığı yüksek empatik ve katılımcı bireyler olarak yetişmelerini sağlar. Bugüne kadar 100 bin çocuğa, 10 binlerce öğretmene ve aileye bu oyunumuzla ulaştık ve çocuk haklarının öğrenmelerine destek olduk.
Bununla birlikte ‘Çocuk Hakları Sek Sek’ oyununu temel alan atölyelerle çocuklara haklarını tanıma, ifade etme ve yaratıcı düşünme alanları açıyoruz. Oyun tabanlı yaklaşımla tasarlanıp uygulanan atölyelerle çocuklar haklarını keşfediyor. Öğrenme Tasarımları olarak her yıl 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında, öğretmenlerin öğrencileriyle birlikte uygulayabileceği, çocuk haklarını eğlenceli ve yaratıcı yöntemlerle öğreten ücretsiz etkinlik kitapçığı yayımlıyoruz. Bu yıl da güncel versiyonunu paylaşacağız. Bizim yaklaşımımız, öğrenmeyi zorunlu bir görev olmaktan çıkarıp, merak ve keşif dolu bir deneyime dönüştürmek.”
