Yaşı 35’in üzerinde olan, diyabet veya yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkları bulunan anne adayları yüksek riskli gebelik sınıfında yer alıyor. Ancak hamile kalmadan önce doktor kontrolünde alınacak önlemlerle olası tehlikeler elenerek, anne ve bebeğin sağlıklı kalması sağlanabiliyor. Hizmet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Perinatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Kafkaslı, riskli gebeliklerin nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Hamileliği doktorunuzla planlayın
Yüksek riskli gebe adayıysanız hamile kalmadan önce mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına görünmeniz gerekir. Doktorunuz sizin ve eşinizin geçirdiği hastalıklar, ameliyatlar, kullanmak zorunda olduğunuz ilaçlar, kalıtsal hastalıklarınız, kan gruplarınız, anne adayının kilosu, beslenme alışkanlığı, yaşam tarzı ve işinize göre düzenleme yapacaktır. Fizik ve genital muayene, ultrasonografi inceleme, kan ve idrar analizlerinizi değerlendirerek hamilelik öncesi ve hamilelikte gelişebilecek riskleri saptayarak gerekli tedavileri planlayacaktır. Hamilelik öncesi kullanmak zorunda olduğunuz ilaçlar varsa bu ilaçlar hamilelikte kullanılabileceğiniz ilaçlar ile değiştirilecektir. Ayrıca tansiyon ve diyabet rahatsızlıklarınız hamile kalmadan önce kontrol altına alınarak normal seviyelere düşürülecektir.
Bu hastalıklarınız varsa yüksek riskli gebe adayısınız
Hamilelik öncesi var olan veya hamileliğiniz sırasında ortaya çıkabilen şu hastalıklar yüksek riskli gebelik yaşamanıza neden olabilir;
- Hipertansiyon ya da diyabet hastasıysanız
- Obezite hastasıysanız ya da mide küçültme ameliyatı olmuşsanız
- 35 yaş üzerindeyseniz ya da 18 yaşın altındaysanız
- Kalp hastalıklarınız varsa
- Tiroit bezi hasasıysanız
- Epilepsi hastasıysanız
- Organ nakli olmuşsanız
- Otoimmün hastasıysanız
- Anemik hastalıklarınız varsa
- Kalıtsal hastalıklarınız varsa
- Günde 15 sigaradan fazla içiyorsanız ya ada madde bağımlısıysanız
Hamilelik en detaylı check up döneminiz olsun
Anne adayları hamilelik öncesi ve sırasındaki dönemlerde beslenme, yaşam tarzı, egzersiz alışkanlıklarını uzman kontrolünde değiştirerek sağlıklı bir gebelik geçirebilir. Her anne adayına en detaylı check up hamilelik döneminde yapılmaktadır. Bu sonuçları avantaja çevirmek gerekiyor. Hamile kalan her anne adayına hamileliğinin ilk muayenesi 6-10. haftada yapılmalıdır. Bu muayenelerde fetüsün büyüklüğü, kaç tane olduğu, yerleşim yeri ve kalp atım varlığı ultrasonografik inceleme ile belirlenebilmektedir. Hamileliğin 11-14. haftaları arasında fetüsün ense kalınlığı, burun kemiği varlığı, kalp atım hızı, ilaveten yüz açısı, kalbe giden bir damardaki akım şekli, sol taraftaki kalp kapağındaki akım, gibi detaylar değerlendirilerek kromozom anomali riski saptanır. Yapılan kombine test sonucunun düşük risk grubunda çıkması 3’lü ve 4’lü tarama testine gerek kalmadığını gösterir. 18-23. haftalar arasında fetüsün anatomik yapısını değerlendirmek için perinatoloji uzmanı tarafından detaylı ultrasonografik muayene yapılmalıdır.
Kan şekeri takibini ihmal etmeyin
Kombine test sonucunuzun yüksek riskli gruba girmesi durumunda ise detaylı ultrasonografide anomali saptanarak kromozom sayı ve yapısını incelenecektir. Hamileliğin 10. haftasında anne adayının kanından alınan örnek ile fetüsün kromozom yapısı % 99 oranında belirlenebilmektedir. Hamileliğin 24-28. Haftaları arasında yapılan şeker yükleme testi hamilelik şekeri tanısı için dünyada kabul edilen tek testtir. Hamilelikte yüksek şeker fetüste, sıvı fazlalığına bağlı erken doğum, akciğer gelişiminde gerilik, iri bebek oluşumu, zor doğum, ani bebek ölümü, doğum sonrası, sarılık, şeker düşmesi gibi riskli durumlara neden olmaktadır. Bu nedenle hamilelik boyunca kan şekeri yakın takip edilerek perinatolog, beslenme uzmanı ve endokrinoloji uzmanlarından oluşan bir konsey anne adayını hamileyi boyunca yakından takip etmelidir.
Hamilelik sırasında ortaya çıkan hastalıkları ve özel durumları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Çoğul gebelikler
- Hamilelik hipertansiyonu veya şekeri
- Plasentanın doğum kanalını kapatacak şeklide yerleşmesi veya yerinden erken ayrılması
- Rahim ağzının erken açılması
- Hamilelikte geçirilen enfeksiyonlar
- Doğumun erken başlaması
- Bebekte gelişme geriliği, iri bebek veya yapısal anomaliler( kol/bacak kısalığı, yemek borusu yokluğu gibi)
- Bebeğin etrafındaki sıvının az veya fazla olması
